116. doğum gününde Vehbi Koç

Derleyen : Erdem Özcan
Aramızdan 21 yıl önce 95 yaşında ayrılan ünlü sanayici-işadamı rahmetli Vehbi Koç bir Erdek hayranıydı.
Tam 30 yıl Erdek Düzler Bölgesi Pınar Otel´de yakın dostlarıyla beraber 10 gün yaz tatilini geçirmek için gelirdi. Denizi, kumu, güneşi ve rutubetsiz havasıyla çok sevdiği Erdek´in bu ünlü plajında denize girmediği anları boş geçirmez, dolayısıyla 20 Temmuz olan doğum gününü de burada kutlardı (20 Temmuz 1901).
Aralarında, Sanayi ve Ticaret eski Bakanı Cahit Aral, Mahir Uçar, Aydın Boysan, gazeteci Altan Öymen ve Beyti Güler´in de bulunduğu dostları sabah kahvaltı sonrası gazetelerde çıkan haberleri okurlar, hep beraber televizyondan haber bültenlerini izlerdi. Dünyada ve ülkede ne var ne yok yakından takip ettiği gibi, kalan zamanını her zaman olduğu gibi yakın dostlarıyla birlikte Çeltikçi, Düzler ve Yukarı Yapıcı köylerini ziyaret ederdi.
İlerlemiş yaşına rağmen kurucusu olduğu şirketine bağlı bayilerini unutmuyor, 7 kilometre mesafedeki Edincik´e ilk Arçelik bayilerinden Celalettin Kambetoğlu´ ile Bandırma´da da KOÇ kuruluşlarından Tofaş ile Arçelik bayilerini ziyarette bulunurdu.
Bandırma´da sanayicilerle yaptığı toplantıda 94 yıllık yaşamından örnekler vererek yükselişinin sırlarını anlatmış, tavsiyelerde bulunmuştu.
Kendisini sabah saat 09.00 sıralarından Kapıdağ´ın zirvelerinde Yukarı Yapıcı Köyü´ne giden yolda dostlarıyla birlikte yürüyüş yapardı.
Kendisini ziyarete gelenleri gülen yüzüyle karşılayan Koç ?Genç ve zinde kalmam belki de bu Kapıdağ´ın çok temiz havasından kaynaklanıyor. Bu yürüyüşe isterseniz 95´inci yaş yürüyüşü diyebilirsiniz? demişti. 94´üncü yaş gününü de doğum günü olan 20 Temmuz´da yaz tatilini geçirdiği Pınar Otel´de kızları Semahat Koç Ersel ve Suna Koç Kıraç´ın da bulunduğu mütevazı bir törenle kutlamıştı.
Öylesine mütevazi ki, ilk defa tanışmamıza rağmen gazeteci olduğumuzu öğrenince dostlarıyla oturduğu masasına davet etti ve çay ikramında bulundu. Ben Milliyet Haber Ajansı (MİLHA), Abdurahman Öz´de, Hürriyet Haber Ajansı (HHA) muhabiri olarak oradaydık. 4-5 gün Vehbi Bey ve dostları nerede biz de kendilerine eşlik ederdik.
Dünyanın tanıdığı ünlü sanayici ve işadamı masasında birlikte çay içiyorduk. O, 94 yaşında ben ise 51 yaşındaydım. Çektiğim fotoğrafın sayısını unutmuştum. Abdurahman abi de durmadan not alıyor espriler yapıyordu. Konu daha çok Türkiye ekonomisiydi.
KOÇ ve TÜRKİYE
Bir Türkiye sevdalısı rahmetli Vehbi Koç, Türkiye ekonomisi ve ticaretinden konuşulmasını seviyordu. Bir soru üzerine, ?Japonya´dan Amerika´ya kadar gezmediğim ülke kalmadı. Türkiye´den daha güzel olanına rastlamadım. Allah bize çok güzel bir ülke vermiş. Maalesef biz değerini tam olarak bilmiyoruz. Zaman zaman ülke ekonomisi sıkıntılı günleri yaşayabilir sabretmek lazım? demişti.
İTHAL NOHUT-FASULYE
Rahmetli Vehbi Koç ile en ilginç konuşmayı bir sebze-meyve bahçesinde yapmıştım. Her zaman olduğu gibi dostlarıyla geldiği bahçede ağacından yeni koparılmış taze 1 kilogram incir satın almıştı. ?Bunlar da mı ithal?? sorusuna birden dikkat kesilen rahmetli Koç, tarım ürünleri için dışarıya 19.4-22.4 trilyon lira (Temmuz 1995) lira ödendiğini belirterek şöyle demişti: ?İncir değil ama milli yemeklerimizden mercimek, nohut, fasulye de ithal edilmeye başlandı. Tam bir tarım politikamız yok. Mesela bir yıl patates para ediyor ertesi sene herkes patates ekiyor. Hangi ürün nerelerde ve ne kadar ekilmesi lazım bilinmiyor. Bu tarım politikası esaslı olarak ele alınmadıkça memleketin işi çok çetin. Biz Koç Grubu olarak bunu çözmeye çalışıyoruz.?
Vehbi Koç bu sözleri söylediği 1995 yılında hatırladığım kadarıyla henüz ot, saman, canlı hayvan, karkas et ithal edilmiyordu. Ve ne yazık ki, boh yıllarda, tarım ürünleri ithaliyle canlı hayvan ithali giderek artış gösteriyor. Demek ki hala ülkemizin esaslı bir tarım politikası yok ki, nerdeyse ithal etmediğimiz ürün kalmadı.
Bandırma ve çevresinde 2000 yılına kadar susam, pamuk, tütün ve pancar ekimi yapılıyordu. Tabi tarlada susam, pamuk, tütün ve pancar olunca Bandırma´da da çırçır fabrikaları, tahin imalathaneleri vardı. Hepsi kapandı. 500 kişinin çalıştığı Yaprak Tütün Evi (Rece) kapatıldı. Şeker pancarı teşvik edilmeyince pancar ekimi durdu, durunca Susurluk Şeker Fabrikası da durdu.
Bir Türkiye sevdalısı rahmetli Vehbi Koç´u 116. doğum gününde sevgi ve saygıyla anıyorum.