CHP Balıkesir Milletvekili H. Ahmet Gümüş, Gümrük Kanunu tasarısının ele alındığı komisyon toplantısında yaptığı konuşmada, "Bu uygulamaları devreye biz sokarız, Türk halkı da zamanla alışır` mı diyorsunuz?" sorusunu yöneltti.
Balıkesir Milletvekili Haluk Ahmet Gümüş, Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu`nda, Gümrük Kanun Tasarısı`nın görüşüldüğü oturumda bir konuşma yaparak tasarı hakkındaki görüşlerini ifade etti.
Tasarının yasalaşması durumunda kooperatiflerin kuruluş süreçlerine dair ciddi sıkıntılar oluşacağını dile getiren Gümüş, şunları söyledi:
"Tasarının 21. maddesi ile 4572 sayılı kanunun 7. maddesi değiştirilerek kooperatiflerin kuruluşunda, Bakanlar Kurulunca karara bağlanarak resmi gazetede yayınlanma zorunluluğu ortadan kaldırılmıştır. Bunun bir sonucu olarak kooperatiflerin kuruluş aşamasına dair ayrıntılar kamuoyundan gizlenmiş olacaktır. Bu aşamada kooperatiflerin ortaklarının kimler olduğunun dahi kamuoyunca öğrenilmesi engellenecektir. Bu durum kooperatiflere ilgi gösteren vatandaşların bilgi alma imkânlarının daraltılması anlamına gelir."
Odalar ve borsaların da yine söz konusu tasarı ile çok kötü etkileneceklerini ifade eden Gümüş, tasarının 42. maddesiyle ilgili olarak şunları dile getirdi:
"Bu madde ile odalar, borsalar ve bunlara bağlı kuruluşlar bakanlığın denetimine tabi hale gelecektir. Bu kuruluşların ilgili personeli ve üyelerine, bakanlık müfettişlerinin talebi üzerine her türlü belge, defter, kayıt ve bilgileri ibraz etme zorunluluğu getiriliyor. Yine aynı madde ile getirilen fıkralar ile personelin görevi başında kalması durumu sakıncalı görülürse, bu personel bakanlık müfettişlerinin teklifi üzerine herhangi bir duruşmaya gerek görülmeden bakanlıkça geçici olarak uzaklaştırılabilecek. Yani bakanlığa oda personelini görevden alma yetkisi veriliyor. Torba yasada yer alan bir düzenlemeyle ticaret odaları ve borsalarla, çatı örgüt TOBB personeli, haklarında başlatılan bir soruşturma halinde müfettişin talebi ve Gümrük ve Ticaret Bakanı`nın kararıyla görevden alınabilecek. Daha da önemlisi, başlayan bir soruşturma halinde görev başında kalması "sakıncalı görülen" TOBB başkan ve üyeleri de yine Bakan`ın talebi ve hâkimin kararıyla, yani duruşma ya da tarafların dinlenmesine gerek olmadan görevden alınabilecek. Bu konu oda ve borsaların üzerinde baskı yaratmaya uygun olması nedeniyle büyük sorunlara yol açabilecektir."
Gümüş, hükümet tarafından, borsa ve odalara müdahalenin önünü açan bu kanun tasarısının demokratik açıdan çok sakıncalı olduğunu ifade etti.
Hükümetin siyasallaştırmaya çalıştığı Balıkesir oda ve borsa kuruluşlarının bugün bile şikâyetler içeren ortak açıklamaları olduğunu dile getiren Gümüş, bu tasarının kanunlaşması halinde şikâyetlerin katlanarak artacağını söyledi. Gümüş, sözlerine şunları ekledi: "Buradan uyarıyoruz bu tür girişimler çok tehlikelidir. Uygulamaya gelirse bir gün hesabı sorulacaktır. Bunu da göz önünde bulundurunuz."
Kanun tasarısı ile pazar yerlerinin kiralanmasının söz konusu olacağını ve bu durumun ciddi sıkıntılar oluşturacağını dillendiren Gümüş, konuyla ilgili şunları kaydetti:
"Pazar yerlerinin özel şirketlere verilmesi konusuna gelince: Vatandaşın vay haline
Pazar yerlerinin özel şirketler tarafından organize edilip kiralanması ve yönetilmesi nasıl sonuçlanacaktır?
Vatandaşın ihtiyaçlarını nisbi olarak önemli oranda avantajlı fiyatlarla temin ettiği semt pazarlarının kiralanması şu olumsuz sonuçları doğuracaktır.
Pazaryeri, yer kiralamaları artacağı için vatandaşın ihtiyaçları daha yüksek fiyatlarla karşılanacaktır. Sonuçta; vatandaşın hayat koşulları zorlaşacaktır. Eğer söz konusu özel şirketler pazar yerinde sadece benim istediğim firmalar olacak derse pazarcı esnafın hali ne olacaktır?
Halkın geçim konusunda bu derece yaşamsal bağlılığı olduğu pazar yerlerinin işletilmesinin özel şirketlere bırakılması olağanüstü sakıncalar doğurabilecek bir girişim olacaktır.
Halka sorun bakalım; lüks AVM modernliğinde pazar yerleri mi ister yoksa belediyelerin kontrol ve yönetiminde, fiyatların uygun olduğu pazarlar mı ister?
Bu öneri kabul edilirse, uygulamaları pazar yerlerini yüksek fiyatlarla alınır, kiralanır alanlara dönüştürecektir.
Pazar yerlerinin özel şirketlere devredilmesi, pazarcılık işinde güçlü pazarcı şirket ağları oluşturabilecektir. Zamanla pazarcılık alanından küçük esnafın silinmesine, bunun yerine güçlü pazarcı şirketlerin ortaya çıkmasıyla sonuçlanacaktır. Küçük esnaf önce AVM`lerle yok edilmeye başlandı, şimdi de bu tasarı ile pazarcı esnafımıza darbe vurulacaktır.
Pazar yerleri yönetimi ve kontrolü kamusal alan içinde kalmalıdır. Aslında bu konu sosyal devlet anlayışı içinde önemli konulardan birisidir. Pazar yerlerinin özel firmalar tarafından yönetilmesi fikrinden vazgeçilmelidir. `Bu uygulamaları devreye biz sokarız, Türk halkı da zamanla alışır` mı diyorsunuz?`"
