CEHENNEM MELEKLERİNİN SAYISININ ON DOKUZ OLMASI

Müddessir suresi otuzuncu ayette “Üzerinde on dokuz (melek) var” buyrulmuştur. Salt meal ekseninden hareketle anlaşılması son derece güç olan bu hitabın sebeb-i nüzûlüne bakıldığında, Tirmizî’nin Câbir b. Abdillâh’dan rivayet ettiğine göre Yahudilerden birtakım insanlar, “Sizin peygamberiniz cehennem muhafızlarının sayısını biliyor mu?” diye Hz. Peygamber’in ashâbına sordular. Onlar, “Peygamberimize sormadan bir şey diyemeyiz” dediler. Sonra bir adam Hz. Peygamber’e geldi ve “Ey Muhammed! Bugün arkadaşların mağlûp oldu” dedi. Hz. Peygamber neden mağlûp olduklarını sorunca adam olup bitenleri anlattı. Hz. Peygamber onlara, “Peygamberimize sormadıkça cevap veremeyiz diyen bir topluluk hiç yenik sayılır mı? Oysa onlar zamanında peygamberlerine Allah’ı açıkça göstermeleri doğrultusunda bir talepte bulunmuşlardı.” şeklinde karşılık verdi. Hz. Peygamber soruyu soranları Allah’ın düşmanı diye nitelendirerek onlara cennetin toprağını sormak için yanına çağırttı. Onlar Hz. Peygambere geldiklerinde, “Ey Ebu’l-Kâsım! Cehennem muhafızlarının sayısı kaçtır?” diye sordular. Hz. Peygamber, (eliyle) bir seferinde on, bir seferinde dokuz sayısını göstererek “Böyle ve böyle” dedi. Bunun üzerine Yahudiler Hz. Peygamberi onaylayarak “Evet” dediler. Bunun üzerine söz konusu ayet nazil oldu.
Meleklerin adedinin on dokuz olması davet stratejisi bakımından ortak bir platformda buluşma noktasında ehemmiyet arz etmektedir. Öncelikle, kadim Yahudi kültüründe meleklerin sayısının on dokuz olduğunun belirtilmesi gerekmektedir. Bu temel düşünceden hareketle, Hz. Peygamber bu ayetteki cehennem meleklerini haber verdiğinde Yahudilerin kendi kitaplarındaki anlatımlar ile uygun olduğu ortaya çıkmıştır. Böylece Kur’ân’ın, Yahudilerin kutsal metinleriyle paralellik arz ettiği ve Hz. Muhammed’e iman edilmesi gerektiğine atıfta bulunulmuş olduğu öne sürülebilir. Başka bir deyişle, Hz. Peygambere vahyedilen ayetlerin önceki kutsal kitaplarda da mevcut olduğu belirtilerek bütün peygamberlerin takip ettiği yolun benzer olduğuna imada bulunulmuş olabilir. Bu itibarla, o günkü Medine’de bulunan veya Hz. Peygambere soruyu soran Yahudilere, Hz. Musa’ya ve Hz. İsa’ya vahiy nereden geldiyse aynı şekilde Hz. Peygamber’e de cehennem meleklerinin adedi bildirilerek vahyin Allah katından indirildiği mesajı da ayrıca verilmiş olabilir.
Öte yandan, Hammurabi’nin o dönemde yazıp kendi adını verdiği Hammurabi kanunları ile, Tevrat’ta ve Kur’ân’da zikredilen bazı hükümler arasında tam, bazılarında yakın bir benzerlik bulunurken, bazılarında da bir ilginin olduğu söylenebilir. Bu anlamda Kur’ân, vahyin başlangıcından itibaren Mekke dönemi süresince kendisi ile önceki
kitapların muhteva, ilke ve hedef yönüyle aynı olduğunun sürekli olarak üzerinde durmuş ve onları onayladığını savunmuştur. Hatta bu hususta nakledilen rivayetlerden biri Hz. Ömer’in Medine’de bulunduğu zamanlarda Yahudilerin dini mabetlerine gidip, onların kutsal kitaplarıyla ilgilendiği, Kur’ân ile Tevrat’ın konularının örtüşmesinden memnun olduğu aktarılmıştır. Bunu soranlara ise Allah’ın kitaplarının birbirlerini tasdik etmesinden hoşlandığı şeklinde cevap verdiği rivayet edilmiştir.
Son analizde, cehennem meleklerinin sayısının on dokuz olması gibi Kur’ân’da Hz. Süleymân’ın karıncalarla konuşması, Hz. Süleymân’ın cinlerle ilişkisi, maharetli ustaların Hz. Süleymân’a birçok eser yapmaları, O’nun emrinde dalgıçların olması, farklılıklar olmasıyla birlikte genel taslak olarak Âdem ile İblis kıssası, Âdem’in ve eşinin cennetten çıkarılması, Allah’ın arşının su üzerinde olması, Hz. Süleymân’ın cinlerinden bahsedilmesi, ve daha birçok ahlakî ilkeler, yerin ve göklerin altı günde yaratılması, Allah’ın ve meleklerin bulut gölgeleri içerisinde gelmesi gibi konular da davet stratejisindeki yöntemin ehemmiyeti açısından Ehl-i kitap ile kavram müşterekleri kabilinden zikredilebilir.