HZ.İBRAHİM’İN TEVHİDE ULAŞMASI

Hz. İbrahim, Kur’an-ı Kerim’de adı Hz.Musa’dan sonra en çok geçen, büyük peygamberlerden, Peygamberimiz’den önceki dönemde tevhid inancının en büyük öncüsü, Kabe’yi yeniden inşa eden, Hac ve kurban ibadetinin günümüzdekine en yakın uygulamasını başlatan, Peygamberimizin de soyunun dayandığı büyük bir örnek peygamberdir.
Yüce Allah onu peygamberimize ve bizlere ‘en güzel örnek’ diye takdim eder, aynı Peygamberimizi biz İslam ümmetine (üsvei hasene) en güzel örnek olarak takdim ettiği gibi.
Hz. İbrahim’in hayatı mücadelelerle ve ağır imtihanlarla geçmiştir. Ona dair anlatılabilecek çok fazla farklı vakıa vardır.
Bu yazımızda Hz.İbrahim’in inancını sağlamlaştırırken hangi yolları kat etti onu yazacağız.
Hz.İbrahim babası da dahil putperest bir toplumda hayatına başlamıştı. Devamlı olarak sorguladığı, selim aklını kullandığı ve Hak mabudu aradığı gözlemleniyor.
Kur’an-ı Kerim’de Enam suresinin 76-79.ayetlerinde yüce tek bir varlığa, tevhid inancına (hanifliğe) yaptığı zihinsel yolculuk ve gerçek ilahını arayışı anlatılıyor:
“Gecenin karanlığı onu kaplayınca bir yıldız gördü, Rabbim budur, dedi. Yıldız batınca, batanları sevmem, dedi. Ay'ı doğarken görünce, Rabbim budur, dedi. O da batınca, Rabbim bana doğru yolu göstermezse elbette yoldan sapan topluluklardan olurum, dedi. Güneşi doğarken görünce de, Rabbim budur, zira bu daha büyük, dedi. O da batınca, dedi ki: Ey kavmim! Ben sizin (Allah'a) ortak koştuğunuz şeylerden uzağım. Ben hanîf olarak, yüzümü gökleri ve yeri yoktan yaratan Allah'a çevirdim ve ben müşriklerden değilim.”
Kıymetli okurlar,
Hz. İbrâhim’in kavmi ay, güneş ve yıldızlarla bu gök cisimlerini sembolize eden putlara taparlardı. İbrâhim aleyhisselâm, muhtemelen kendisi bu gözlemlere girişmeden önce de tevhid ehlinden olmakla birlikte, kavminin bu bâtıl inançlarından hareket ederek onları tevhid akîdesine ikna etmek düşüncesiyle önce, belki de yıldızlar içinde en parlak olan birinin, sonra ayın ve ardından da güneşin tanrı olup olamayacağını tartmış; gelip geçici ve değişken bir varlığın tanrı olamayacağı, tanrısal bir sevgiyle benimsenemeyeceği şeklindeki temel gerçeğe dayanarak bunların hiçbirini ilâh diye kabul etmenin mümkün olmadığını, bütün noksan sıfatlardan münezzeh olan Allah’tan başka gerçek ilâh bulunmadığını ispatlamış; nihayet sahip olduğu veya gözlemlerinden sonra ulaştığı yakînî imanı “Ben, Hanîf olarak yüzümü, gökleri ve yeri yoktan yaratana çevirdim ve ben müşriklerden değilim” ifadesiyle ortaya koymuştur.
Böylece Hz. İbrâhim pek çok müslüman ilim ve fikir adamının Allah’ın varlık ve birliğini aklî delillerle ispat etmek bakımından önemle üzerinde durdukları, gözleme dayalı bu çıkarımlarla hem putperest kavminin inançlarını çürütmüş hem de hak dinin en temel ilkesi olan doğru bir ulûhiyyet inancının nasıl olması gerektiğini göstermiş bulunmaktadır.
Hz. İbrahim’in araştırması ve aklını kullanarak tevhid inancına vasıl olması taklidi imandan tahkiki imana vasıl olmasıdır. Aslolan ve arzu edilen de iman bile anlamadan-bilmeden değil şuurlu bir imana sahip olmaktır.
Selam ve dua ile...