KURAMADIĞIMIZ DİYALOG

Bir türlü karşı tarafı sabır ve özveriyle dinleyememek. Yarım yamalak dinleme sonucunda yanlış anlamalar ve bu yanlış anlamalara dayalı kullanılan yanlış ifadeler. Bazen işin içine giren hakarete varan sözler, sonunda da kavga ya da küsmeyle sonuçlanan bir iletişimsizlik. Bu türlü bir iletişimsizlikte sorunların sağlıklı çözüme kavuşması mümkün değildir. Hatta çoğu zaman asıl çözülmesi gereken sorun bir kenara bırakılarak “Sen bunu bana nasıl söylersin?” çıkışlarıyla başlayan “Hak etmeseydin söylemezdim” tepkisi ile devam eden daha karmaşık açmazlara girilir. Oysa yaptığı hata ne kadar büyük olursa olsun herkese “Bir açıklama yapma hakkı” verilmelidir. Bu açıklama da tam anlamayı sağlamak için gürültüsüz, patırtısız bir ortamda olmalıdır. Eğer ortada kızılacak bir durum varsa ondan sonra kızılmalı, yaptırım ve ceza gerektiren bir davranışsa ondan sonra işlem yapılmalıdır. Öfkemize yenik düşüp hata yapana söz hakkı tanımamak, ağzımıza geleni söylemek ve gerçeği tam olarak bilmeden cezalandırmak asla doğru değildir. Öfkemiz aklımızın önüne geçmemeli, gerçekleri karartmamalıdır. “Öfke gelir göz kızarır, öfke gider yüz kızarır” atasözümüzün resmettiği durumuna düşmemeliyiz. Bunun için de hata yapan kişiyi iyice dinlemeli, ne yapacaksak ondan sonra yapmalıyız. Acaba hiç düşündük mü? Belki dinledikten sonra işin içinde bambaşka şeyler olduğunu göreceğiz ve kızmaktan vaz geçeceğiz. Ama hata yapana konuşma hakkı tanımazsak, bunu zaman kaybı ve hatta dinlemeyi zayıflık olarak görürsek sorunu çözmemiz asla mümkün değildir. Emin olun çözmek bir yana tam tersine başka başka sorunlar ortaya çıkacaktır. Diğer taraftan çözüm adına amiyane tabirle “İki tokat attım sorunu çözdüm” ya da “Esip gürledim, kaçacak delik aradı” tarzındaki yaklaşımlar doğru değildir ve sorunları çözmez. Sadece sorunları halının altına doğru süpürür. Sorun oradadır, çözülmemiştir, birikmeye devam etmektedir, ama bir şekilde geçici olarak üstü kapatılmıştır. Olan budur. Halbuki çocuklarımıza sağlıklı diyalog kurmayı daha küçük yaşlarda öğretebiliriz. Hata yapıldığında hata yapana bir açıklama fırsatı verilmesi gerektiğini, öfke kontrolünü ve duygularını yönetmesini bizzat kendimiz de böyle davranarak gösterebiliriz. Böylece büyüdüğünde de karşılaşacağı sorunları çözmede ona yardımcı olmuş oluruz. Bu onlara bırakabileceğimiz en büyük miras olur. Bu tarzda eğitim alan ve yetişen bir çocuk ileride daha mutlu bir yuva kurar, arkadaşlarıyla ve çevresiyle daha sağlıklı bir iletişim içinde bulunur, daha verimli ve daha başarılı bir meslek hayatı olur. Öyleyse yapılması gereken şey hata ne kadar büyük olursa olsun hata yapana bir açıklama fırsatı verilmesidir. Hata yapanın açıklamasını dinlemek asla bir zaaf değildir. Tam tersine bizim doğru adım atmamızı sağlayacak ve bastığımız yeri bize gösterecek bir ışıktır. Meseleyi tam olarak anlayıp dinledikten sonra nasıl adım atacağımız bize kalmıştır. Gönül rahatlığı ve vicdan huzuru ile yapılması gerekenleri yaparız. Kızacaksak kızarız, bitireceksek bitiririz, affedeceksek affederiz, ceza vereceksek veririz. Böylece önce yiğidi öldürüp sonradan hakkını vermek gibi bir abukluğun içine düşmemiş oluruz. Çocuklarımıza daha küçük yaşlarda sağlıklı diyalog kurma becerisi kazandıracağımız, hata yapanın bir açıklama hakkının bulunduğunu öğreteceğimiz ve bu konuda onlara örnek olup yol göstereceğimiz o güzel ve mutlu günlere beraberce el ele.