Kurtuluş savaşı tarihimizin en ilginç, ilginç olduğu kadar ibret dolu sayfalarından biri de Malta Sürgünleri olayıdır. Mondros Mütarekesi koşulları gereği İngilizler İstanbulu işgal eder. Aynı anda da Türkiyede amansız bir insan avı başlar. İngiliz polisi, padişah hafiyesi, ermeni tazısı işbirliği yapar.
Türkiyenin ileri gelenleri bir bir yakalanıp Bekirağa Bölüğü denilen o uğursuz cezaevine tıkılırlar. Daha sonra 140 kadarı Maltaya sürgün edilir.
Sürülenlerin içinde sadrazamlık, nazırlık, meclis başkanlığı, mebusluk yapmış devlet adamları da vardır. Ayrıca Genel Kurmay Başkanlığı, harbiye nazırı, kuvvet komutanları sürgün edilenler arasındadır. Tanınmış profesörler, yazarlar, düşünürler kısacası Türkiyenin kalburüstü insanları sürülmüştür.
Malta sürgünlerine isnat edilen ve de uydurma suçlamalar iki ana grupta toplanıyordu.
1- Savaş içinde İngilizlere kötü davranmak,
2- Ermeni kırımından sorumlu tutulmak (Ermeni Tehciri sürgünü) yerine özellikle ermeni kırımı tanımı uygulanması dikkat çekicidir.
Ayrıca kişilere göre değişen bir takım suçlamalar daha vardır. Bunlar; teslim olmamak, Klikyayı (Adana, Mersin) boşaltmamak, yağmacılık, İngiliz kumandanlara hakaret etmek
vs.
Damat Ferit Paşa hükümeti ve İngiliz işbirliğinde, Mustafa Kemal paşayı da tuzağa düşürmeye çalıştılar. Kendisine İstanbula geri dönmesi için yalvarıldı.
Vatanını seviyorsan dön! dendi. Ama o bütün bu oynanan oyunların farkındaydı. Dönmedi. Daha da ileri giderek üzerindeki üniformasını çıkararak sade bir vatandaş olarak Kurtuluş Savaşına, mücadelesine devam etti.
Malta sürgünleri, eleştirel bir gözle incelendiğinde tıpkı bir romanın farklı kahramanları gibi çok farklı kişilikler görürsünüz.
Örneğin, İstiklal Mahkemelerinin yargıç koltuğunda oturanlarla yine İstiklal Mahkemelerinin sanık sandalyesinde oturanlar, aynı mahkemelerde idam hükmü giyenlerle, idam hükmü verenler, inanmış Kemalistlerle Mustafa Kemale İzmir suikastını hazırlayanlar Maltada bir arada kader birliği yapmışlardır.
* Malta Sürgünleri kimlerdir?
* Sürgünde kaldıkları bir iki yıl içinde İngilizlerle neler konuştular?
* Neler yazdılar?
* Bütün bu olup bitenler karşısında padişah Vahdettin ve Damat Ferit Paşa hükümetinin tutumu neydi?
* Milli bir şehit olan Boğazlıyan Kaymakamı Kemal Bey niçin idam edildi?
* Diyarbakır valisi Reşit Bey niçin intihar etti?
* Malta sürgünlerinin kurtarılmasında Mustafa Kemal Paşanın rolü neydi?
Tüm bu soruların yanıtlarını merak ediyorsanız; tarafsızlık ilkelerinde yazılmış, tüm olayları belgelere dayandırılmış Bilal N. Şimşirin Malta Sürgünleri kitabını öneririm.
