NEFİS MUHASEBESİ
Nefis muhasebesi ise; kişinin kendisiyle yüzleşmesi, kendini kontrol etmesidir. Buna günümüzde oto kontrol denmektedir. İnsanların kendilerini muhasebe etmesi, Allah´a kulluk görevini hakkıyla yerine getirebilmesi; dünya ve ahiret mutluluğuna kavuşabilmesi için kaçınılmazdır.
Nefis muhasebesi, insanın arzularının etkisinden kurtulup, nefsinin isteklerine gerektiği kadar karşılık vererek, yaratanına gerçek anlamda kul olması ve bu şekilde yaşayan kişilerden oluşan hayırlı bir toplum meydana gelmesini sağlar. Zira kendisini kontrol ve muhasebe eden kişiler, kendi içinde ve dışarıya karşı uyumlu, başkalarının ?temel insan haklarına saygılı? bir toplum meydana getirirler. Ancak insanların böyle bir erdeme ulaşması kolay değildir. Çünkü, nefis hesaba çekilmekten hoşlanmaz. Zira insanoğlunda nefsini beğenme, onun isteklerini güzel görme ve haklı sebeplere dayandırma duygusu vardır. Nitekim bir çok insanın, yaptığı işin iyi olmadığı, yanlış olduğu hatırlatıldığı zaman, hemen savunmaya geçtiği; kendini haklı çıkarmak için gerçekle bağdaşmayan açıklama ve yorumlara başvurduğu görülür.
Nefis muhasebesinde başarılı olunabilmesi için; önceden işlenen günahlar ve bunların hesabının nasıl verileceği düşünülmeli; Allah tarafından bütün davranışların sürekli olarak kontrol altında tutulduğu, hayatın hesabının en ince noktasına varıncaya kadar sorgulanacağını bilmelidir. Kazanılanların kişisel kabiliyet ve gayretlere bağlı olduğu düşünülmemeli, nefis tabiatında var olan istek var arzularından tamamen soyutlamaya çalışılmamalı, bunun yanında nefsin bütün istekleri de yerine getirilmemeli, başka bir ifade ile ifrat ve tefrite kaçılmamalıdır.
Özetle, unutmamak gerekir ki, insan, kişisel çabaları ve buna bağlı olarak Allah´ın yardımıyla en üst mertebelere çıkabileceği gibi, en aşağılara da inebilir. Allah katında iyi bir mertebe elde etmek için, yapılması gereken en önemli iş, nefis muhasebesidir. Zira nefis muhasebesi, hem bunu yapan kişiyi hem de çevresindeki canlı ve cansız varlıkları onun zararlarından kurtarıp, kişileri kendisi ve çevresi adına hayırlı işler yapan bireyler haline getirir. Zira nefis muhasebesinin etkileri hem ferdi hem de toplumsaldır. Nitekim, nefsin telkin ettiği olumsuz tutum ve davranışlardan kendisini koruyan insan, aynı zamanda kendisine yönelen olumsuz dış etkilerden de korunmuş olur.
BİR AYET-İ KERİME
?Allah´a ve Resûl´üne itaat edin ve birbirinizle çekişmeyin. Sonra gevşersiniz ve gücünüz, devletiniz elden gider. Sabırlı olun. Çünkü Allah sabredenlerle beraberdir.? Enfal,46
BİR HADİS-İ ŞERİF
?Burnu yere sürtünsün! Burnu yere sürtünsün! Burnu yere sürtünsün!? dedi. ?Kimin ya Rasûlallah?? diye kendisine sorulunca da şöyle buyurdu: ?Anne babasından birisinin ya da her ikisinin ihtiyarlığında yanlarında bulunup da cennete giremeyenin!?
BİR SORU BİR CEVAP
Secdede ayakların yerden kesilmesi namaza zarar verir mi?
Secde ederken, rüknü yerine getirecek (Sübhânellâhi´l-azîm diyecek) kadar bir süre ayak parmaklarından birinin yere dokunması yeterlidir. Ayakların en az birisi bu kadar süre ile yere dokunmazsa namaz sahih olmaz.
