Bir zamanlar maziye bak!

Bir zamanlar Erdek, meyvecilikte de çok ünlüydü. İlçenin birçok bölgesinde üzüm bağları da bulunuyordu.

20 Şubat 1927´de doğup, Erdek´in canlı tarihlerinin başında gelen Burhanettin Soydan, 1926 yılında Erdek´e mübadele(karşılıklı göç) yoluyla Selanik´ten gelerek yerleşen bir ailenin çocuğu olarak o dönemi şöyle anlatıyor:

?Çocukluk yıllarımın Erdek´i, Kurtuluş Savaşı´nın ardından yanmış, yıkılmış ve yokluklar içindeydi. Muhacirler, yerleştikleri Erdek´e henüz alışamamışlardı. Düşman işgali günlerinin yaraları halen kanıyordu. Bugünkü orta çarşımızdan, İlçe Jandarma Komutanlığı´nın bulunduğu alana kadar hiç yapılaşma yoktu. Öyle ki, okulumuza bile zaman zaman ortaya çıkan sel baskınları nedeniyle güçlükle giderdik. Yine eski yıllarda Rumların da, Türklerin geleneksel Hıdrellez eğlencelerine uyarak, bağ ve bahçelere çıktığını anımsıyorum. Halkın neredeyse yüzde yetmişi ipekböceği yetiştirdiği için Erdek, bol dut ağacına sahipti. 1920´li yıllarda, Erdek´te şarapçılık da çok gelişmişti. Akhisar´dan, İzmir´den develerle Erdek´e gelenler, söğüt ağacından örülmüş küfelerle getirdikleri şaraplık üzümleri, develerine yükleyerek götürürlerdi. O yıllarda ilçe tarımı da çok gelişmişti. Kayısı ve karpuzlar, Çuğra bölgesi sahillerinde motorlara yüklenerek, satılmak için İstanbul´a götürülürdü. Sahil sığ olup, iskele de bulunmadığından motorlar, kıyıya yanaşamazdı. Bu nedenle dökmece kayısılar ve karpuzlar, motorlara kalaslarla taşınırdı.?

ZEYTİNCİLİK VE BALIKÇILIK

O dönemde Erdek´in, zeytin ve balık cenneti olduğuna işaret eden Burhanettin Soydan, şöyle konuştu:

?Balık o kadar boldu ki, çoğu kez halkın ücretsiz yararlanması amacıyla balıkları kürek kürek sahile dökerler, tellalın yaptığı anonsu duyan vatandaşlar, sahile koşup kovalarla balıkları kapışırlardı. O yıllarda, Fehmi Ertek ve İsmail Kulalı, bol miktarda sardalye, kolyoz ve Koloridya tuzlayarak satardı. Rasim Bütün de ilçenin önemli balıkçılarındandı. Karides de çok boldu. Yunanistan´dan, İlhan köyüne karides almak için gelirlerdi. Hiç unutmuyorum, Rumlardan biri bize, ?Karides, denizin yaylasıdır. Balıklar onlardan beslenir. Eğer karidesiniz biterse balıklarınız da tükenir´ demişti. Ama biz, karidesi bilinçsiz bir şekilde tükettik. İşte bugün Erdek Körfezi´nin geldiği durum ortada.?

O dönemde Rumca, ??ateş? anlamına gelen ?Fatya? bölgesinin de Erdek için önemli bir balıkçılık merkezi olduğuna işaret eden Burhanettin Soydan, sonraki dönemlerde tarımın çok azalmasını halkın tembelliğine bağladı.

İŞTE BELKIZ ŞARABI

1960´lı yıllarda, Erdek´te şarap üretimi çok ünlüydü. Üretilen şaraplardan birinin markası da ?Belkız? ismini taşıyordu. Şarap şişesinin üzerinde ?Erdek Turistik Sek Şarabı? ve ?Şölen Market? markası yazılıydı. Yine şişenin üzerinde, şarap için sipariş telefonunun da iki haneli olduğu ?Tel 70? yazısı dikkati çekiyordu.

Artık bu şarapların da yerinde yeller esiyor.

ÖNDER BALIKÇI