Jeoloji Mühendisi Cenk Yaltırak: “Kyzikos’u depremler yıktı, bölgeye halen evler yapılıyor”

Bandırma Belediyesi, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi ve Bandırma Kent Konseyi’nin işbirliğiyle düzenlenen “Geçmişten Geleceğe Marmara Depremleri” konulu panelde konuşan İstanbul Üniversitesi Maden ve Jeoloji Mühendisi Cenk Yaltırak, Marmara bölgesinde her an deprem olabileceğine dikkati çekerek, bu gerçeği devletin ve yöneticilerin görmezlikten gelip, gerekli önlemleri almadığını öne sürdü. Vatandaşları, deprem konusunda bilimsel bilgiler doğrultusunda önlem almaya ve oturdukları binaların zemin ve dayanıklılık etütlerini yaptırmaya çağıran Yaltırak, “Tabiatla kumar olmaz. Tabiatın bize getireceğini çok iyi bilmek zorundayız. Eğer doktor, yani yöneticiler, deprem konusunda bu duyarsızlıklarını sürdürürler, vatandaşlar da kendi önlemlerini almazlarsa, yıkılması olası binalarını yenilemezlerse aklı başında olanlar, Marmara bölgesinden kaçsın. Kendisi için, aileleri için, çocukları için…Kötü ama gerçek. Gerçekten kaçmayın, yüzleşin. Bilimi doğru izleyin. Çaresiz değilsiniz” dedi.
Barış Manço Kültür Merkezi’nde gerçekleşen toplantıda, beklenen büyük depremin “İstanbul depremi” olarak isimlendirilmesini de doğru bulmadığını belirten Yaltırak, şunları söyledi:
  “İstanbul depremi söylemini doğru bulmuyorum. Çünkü 7 büyüklüğünün üzerinde beklenen bu deprem yalnız İstanbul’u değil, Bandırma, Erdek ve yöresi dahil Marmara Bölgesi’ni çok yakından etkileyecektir. 8S. 
1999 yılında gerçekleşen Körfez Depremi’nden sonra 20 yıldır hiçbir şey yapılmadı, önlem alınmadı. Bu depremden sonra kaça kaça bir hal olduk. Çaresizliği değil, çareyi aramak zorundayız.”
MARMARA’DA ÖNEMLİ 3 FAY KOLU VAR
1500 yıllık veriler göz önüne alındığında, Marmara Bölgesi’nde önemli üç fay kolu bulunduğuna dikkati çeken Yaltırak, bu faylarda gerçekleşen depremler hakkında şu bilgileri verdi:
“Marmara Bölgesi’nde, 1500 yıldan beri kayda girmiş ve literatüre geçmiş kataloglardaki deprem sayısı 329’dur. Bu depremlerin yüzde 87’si kuzey, yüzde 8’i güney ve yüzde 5’i orta kolun geçtiği alanları etkiledi. Son 1500 yılda, 17 Ağustos 1999 dahil 38 deprem, Marmara Denizi’ne kıyısı olan bir veya daha fazla merkezi yıktı. Yine İstanbul’da, tarihsel süreç içinde 1719 yılında doğu, 1754’te sur içinde, 1766’da, Üsküdar-Silivri hattında üç yıkıcı deprem meydana
geldi. Bu durum da gösteriyor ki, İstanbul’da tek fay değil, çok sayıda fay bulunuyor.”
Depremde şiddetin değil, büyüklüğün ve zemin koşullarının, binanın dayanıklılığının önemli olduğuna dikkati çeken Yaltırak, “Tarihsel süreç gösteriyor ki, zaman içinde depremler, batıya doğru göç ediyor. Marmara bölgesinde de çok fay var. Bandırma-Edincik üzerinden güneye doğru geçen fayın yanı sıra Erdek’te bulunan fayların olduğu da bir gerçek. Marmara’nın fay yapısı toplam 22 bin kilometreyi buluyor.” dedi.
KYZİKOS DEPREMDE YIKILDI
Eski dönemlerde çok büyük bir antik kent olan Kyzikos’un da depremler sonucunda yıkıldığının altını çizen Prof. Dr. Yaltırak, şunları aktardı:
“O yıllarda Kyzikos Antik Kenti ve Belkıs çok önemli şehirlerdi. Depremler sonucunda yıkıldılar. Kyzikos’ta, Marmara Adası’ndan getirilen büyük mermer ve granit sütunları, depremler yok etti. Yine o çağlarda Bandırma-Erdek arasında, ‘Tombolo’ denilen bir kanal ve ortasında büyük bir liman vardı. Bu bölgenin içinden geçen fay hattı onu da yıktı. Buna rağmen halen o bölgeye 2 katlı evler yapıldığını görüyoruz. Yine elimizde halen Kyzikos Antik Kenti’nin doğru bir haritasının bile bulunmaması üzücü bir gerçek.”
TEŞHİS VAR, TEDAVİ YOK
Yıllardan beri Marmara Bölgesi’nde depremsellik konusunda tüm çalışmaları bir araya getirdiklerini, yani teşhisi koydukları ve tedavisinin gerçekleşmesi gerektiğine dikkati çeken Prof. Dr. Cenk Yaltırak, “Ancak bizde bu konuda bilimsel uyumsuzluk problemi var. Yöneticiler, belediye başkanları, deprem konusunda almaları gereken önlemleri almaya güçlerinin yetmeyeceği düşüncesi içinde olayı görmezlikten gelip, idrakten uzak davranıyorlar” diye konuştu.
TELEVİZYON EKRANLARI ÜNLÜLERİN YERİ
Televizyon kanallarında, deprem konusunda konuşanların çoğunun ünlü isimler olmasına karşın son bilimsel gelişmelerden uzak açıklamalarda bulunduklarını öne süren Yaltırak, şu değerlendirmede bulundu:
“Bunlardan bazıları da benim hocalarım. Ancak bilim, her geçen gün ilerliyor. Eskide kalmış bilgilerle deprem konusunda açıklamalar yapmak çok yanıltıcıdır ve kötü sonuçlar verir. Onlar ünlü oldukları oradalar. Bize ise kulak veren yok. Halen Marmara Bölgesi’nin üç boyutlu fay ve deprem haritası çıkmış durumda. Yani Marmara’nın fayları matematik olarak ortaya çıkarıldı. Ancak bir gerçek şudur ki, Marmara’da her an 7’den büyük bir deprem ortaya çıkabilir. Bakın, bu toplantıda bile salon boş. Demek ki ölmeye razıyız.”
Söyleşinin sonunda, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Rektör Yardımcısı Alpaslan Serel, Prof. Dr. Cenk Yaltırak’a, günün anısına bir hediye verdi.
İlgi görmeyen Toplantının açılış konuşmasını Bandırma Kent Konseyi Başkanı Serdar Polat yaparken, ardından konuşan Bandırma Belediyesi Başkan Vekili Mesut Özdemir, Bandırma Belediyesi olarak 47’si merkez, 38’i kırsal mahalleler olmak üzere 85 merkez toplanma alanlarının bulunduğunu belirterek, “İktidarın, yeni bir İmar Barışı çıkarmak için dedikodular var. Dilerim bu dedikodular doğru çıkmaz” dedi.
Haber : Önder Balıkçı