CHP Balıkesir Milletvekili H. Ahmet Gümüş, Gümrük Kanunu ile bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılmasına dair kanun tasarısı üzerinde görüşlerini açıkladı:
CHP Milletvekilinin yaptığı konuşmasından önemli notlar:
"Bakınız, birbiriyle doğrudan alakası bulunmayan petrol piyasaları, Türk Hava Yolları, Tarım Satış Kooperatifleri, Odalar ve Borsalar, Yurtdışına çıkış harcı, sebze meyve ticareti gibi konuları tek bir torba yasada bir araya getirilerek, meclisin yasama yetkisi etkisiz hale getiriliyor. Plan Bütçe Komisyonu görüşmelerinde aceleye getirildiği gibi alelacele Genel Kurul`a getirilmesi ciddi biçimde düşündürücüdür. Tasarı ile pazar yeri kurma yetkisi Belediyelerin tekelinden çıkarılarak özel kişi ve kurumlara verilmek istenmiştir. Komisyonda CHP olarak bizlerin itirazları sonucu kimi düzeltmelere gidildiyse de hükümetin aklından geçenin bir vadede Pazar yerlerinin özel şirketlerce işletilmesi olduğu anlaşılmıştır. Yani kısacası bir pazarlar kalmıştı özelleştirilmemiş, şimdi sıra onlara geldi. Vatandaşın vay haline
Bu ne demek? Pazar yerleri kiraları artacak, büyük şehirlerin pazar yerleri eskisi gibi ucuz olmayacaktır. Hatta artan kiralar nedeniyle küçük pazarcıların yok olma bunun yerine pazarcı şirket zincirlerinin kurulması riski vardır. Şöyle söyleyeyim, endişelerimiz gerçekleşirse pazarlardaki çeşitlilik dahi bundan olumsuz etkilenebilecektir. Bu da toplum sağlığı için kritik bir meseledir. Pazar yerlerinin kamu yerine şirketlerin eline geçmesi tehlikeli sonuçları doğurabilecektir. Değerli arkadaşlar, pazar yerlerinin özel şirketlerce organize edilip kiralanması ve yönetilmesinin doğuracağı problemleri bir düşününüz. Pazar yerleri yönetiminin özelleşmesi ile birileri sadece Pazar yerleri tekeli olmayacak aynı zamanda Meyve ve Sebze piyasasını da belirler hale gelecektir. Bu yasa tasarısı Plan Bütçe Komisyonu`ndaki itirazlarımız olmasaydı, pazarcı esnafın ve halkın tamamıyla aleyhine olarak çıkacaktı. CHP`nin itirazları ile Pazar yerlerinin özel firmalara devredilmesi engellenmiş ve bu haliyle en az % 51`inin belediye ve kuruluşlarında olması şartı getirilmiştir. Böylelikle vatandaş ve pazarcı esnafı çok sıkıntılı bir sürecin içine düşmekten kurtarılmıştır. Kamuoyunun belediye uygulamalarını bu konuda da izlemesi gerektiği konusunda uyarıyoruz.
Tasarı Tarım Satış Kooperatif Birlikleri`yle ilgili düzenlemeler içeriyor. Ancak merak ediyorum, acaba bu kooperatiflerin fikirlerini ne kadar aldınız? Elbette ki bu tür çalışmalar üstünkörü yapıldı. Kooperatiflerin temel meselelerini bu kadar es geçen bir düzenleme hazırlanırken kendinizi nasıl hissettiğinizi doğrusu merak ediyorum; Bakınız kooperatiflerin ciddi finansman sorunları vardır. Hükümetin kooperatiflere yeterli destek vermeye uzak olması nedeniyle çok ciddi düzeylere gelmiş borçları, faaliyetlerini ciddi miktarda etkilemektedir. Bu borçlara finansman zorlukları nedeniyle alım eksiklerini biraz olsun azaltma amacıyla aldıkları yeni borçlar eklendikçe kooperatiflerin durumu iyice güçleşmiştir. Örneğin tarım kooperatifleri bu borçlar olmazsa durumlarını iyi bir şekilde sürdürebilecekken, olumsuz şartlar nedeniyle borç sarmalına girmişlerdir. Bu yüzden üreticiye yeterli destek verememektedirler. Bu güç durum yıllardır kooperatiflerin temel meselesi iken tasarınız hiçbir temel çözüm üretmemektedir. Borçların düşürülmesi öngörülmekte olsa da kooperatiflerin beklentisinin çok altındadır. Kooperatifler, tarımın en önemli destekçileridir. Devletin yerli tarımı destekleme ve düzenleme de en önemli kanalları olarak kabul edilmelidir. Buraya yapacağınız bir katkıyı lütuf gibi göremezsiniz. Bu bir memleket meselesidir."
