Dr. Kadir Dadan, Burhan Soydan´la Söyleşi Yaptı (1)

Erdek Körfezi Dayanışma Platformu olarak, önümüzdeki dönemde Erdek´in geçmişi hakkında tarihi kişiliklerle yaptığımız söyleşilerimizi kamuoyu ile paylaşacağız.
Böylelikle geleceğe ilişkin yaşam tercihlerimizi belirlerken, geçmişten gelen ve gelecek kuşaklara taşımamız gereken kültürel değerlerimizin ve doğal varlıklarımızın daha fazla farkına varmayı başarabiliriz.
İlk konuğumuz olarak yaşı ve konumu gereği Burhanettin Soydan´ı belirledik. Söyleşilerin bir kısmını gerçekleştirdik. Bir kısmı ise yayımlama sırasında devam edecek. Gösterdiği ilgi ve konukseverliğe teşekkür ederiz. Haftada bir bölüm olarak yapacağımız yayınlar konusunda görüş ve önerilerinizi bizlerle paylaşırsanız seviniriz.
Dr. Kadir Dadan
Erdek Körfezi Dayanışma Platformu
Sözcüsü
BİRİNCİ BÖLÜM - AİLE KÖKENİ
Burhanettin bey, bize bu fırsatı verdiğiniz için öncelikle çok teşekkür ediyoruz size. Aile kökeninizden başlayarak sizi tanıyabilir miyiz? Buyrun...
Aile kökenim Bozoklu Han´dan geliyor. Bunları bana annemin dayısı anlattı. Çok okumuş, kültürlü biriydi. Osmanlılar Anadolu´da yokken, Bozoklu Han´ın yedi tane oğlu oluyor. Vırsk Han, Kasun Han, Yoregür Han, Pranko İsa Bey, Koç Demir Han, Ozar Han, Gündüz Alp Han. Diğer oğullarının adı Türk adı ama Pranko İsa değil, sebep? Sebebi şu, bu altı oğul Hazar kıyılarından geliyor İslamiyetin tesiri altında. Pranko İsa ise Bizans İmparatorluğunda vazife alıyor. Bunlar muharip insanlar ya! Ve ismi Pranko İsa bey oluyor. Pranko İsa Bey´in oğlu Gazi Evrenos Bey. Evrenos´u Rum ismine benzetenler var. Rum ismi değil, Türk ismi ama Rum tarzında. Burada Rumca bilen Girit´ten gelen dostlarım vardı. Mesela Hüseyinol, Hasanol. İsmin arkasına bir şey katıyorlar. Bu isimde bizansın tesiri altında kaldığı için Evrenos, aslı Evren malumunuz Türkçe. Evrenos diyorlar. Ve Pranko İsa bey Bizansa hizmet edince Hristiyan oluyor. Dolayısıyla Evrenos Bey de Hristiyan olarak doğuyor ve sonrasında müslümanlığı kabul ediyor. Evrenos Bey Bizans´ın Bursa Kalesinin komutanıdır. Orhan Gazi Bursa kalesini çeviriyor, kuşatma altına alıyor. Evrenos Gazi bakıyor "Bunlar Türk mü?" diyor. Bakıyor Orhan Gazi, Türk. "Açın kapıları" diyor, savaşmadan Bursa kalesini teslim ediyor ve kendisi de müslüman oluyor. Ondan sonra da Osmanlının bütün ilerlemelerinde büyük çabası, çok büyük hizmetleri var. Çok uzun yıllar yaşamış(rivayet 120 yaşına kadar) bir kişi olduğu için, düşünün 80 yaşında hacca gidiyor. 80 yaşında bir insanın 81´i görüp görmeyeceği belli değil. Ama er geç gidiyor. Çok tecrübeli olduğu için her padişah harp divanında konu konuşulduktan karar verilirken soruyor "Koca Evrenos tedbir nedir?" "Sultanım hucümdur"
"Tamam" O onayladıktan sonra taktik hücum oluyor. Birçok meydan muharebelerinde yaşı dolayısıyla onun görüşü alınıyor.
Sizin Ana tarafı yoksa baba tarafı mı Gazi Evrenos Bey´den geliyor?
Ana tarafım. Baba tarafım ise Gazi Evrenos Makedonya´yı fethettiği sırada çok güvendiği bir komutan varmış Ali Bey isminde. Karamanlı Ali Bey. Rumeli futuatında Kara Feriye kalesini alıp kaleye Türk askerlerini koymuşlar. Selanik´i kuşatmış ordu. Ordu Selanik´i kuşattığında Kara Feriye kalesinin ele geçirildiğini Türk askerlerinin öldürüldüğünü haber veriyorlar. Gazi Evrenos, bulunduğu Yenice´yi terk edemeyeceği için güvendiği komutan olarak Ali Beyi çağırıyor ve "Git Kara Feriye kalesini geri al, bayrağımızı göndere çek!" diyor. Ali Bey "başüstüne" deyip süvarilerle gidiyor, kaleyi geri alıyor, Türkleri öldürenleri cezalandırıyor ve haber gönderiyor. Ulak haberi verince Gazi Evrenos "bilirim, bilirim Ali koçtur" diyor. O zaman namı Koç kalıyor. Hangi Ali bey? Koç Ali Bey. Fakat biz Koç soyadını alamadık. Kasap bizden evvel davranmış. Onun üzerine Soydan ismini almış babam. Babam Mehmet Selahattin´in annesi Evrenoszade. Koç Ali Bey, Evrenos Gazinin çok sevdiği bir komutan olduğundan sürekli kız alıp, kız vermişler.
Dedenizi biliyormusunuz?
Bilmiyorum. Ancak Ana tarafımın burada(Soyağacı) var. Neden biliyor musunuz? Evrenos Gazi şehzade sünnetinde bir tepsi altın, bir tepsi gümüş para hediye etmiş. Sünnete davetli Mısır Sultanı sormuş bunu hangi padişah gönderdi. Padişah değil Osmanlı´nın serhat komutanı Evrenos Gazi demişler. "Ooo" diyor "Serhat komutanı bu kadar zenginse, sizin padişah ne kadar zengindir kim bilir?". Bunun üzerine hoşuna gidiyor padişahın Mısır Sultanının verdiği 40 tane arap kısrağını, Evrenos Gazi´ye, Evrenos Gazi´nin hediyelerini de Mısır Sultanına verdiriyor. Bunun yanı sıra soruyor Evrenos Gazi´ye dile benden ne dilersin diye. Evrenos Gazi de evlatlarımın bahtını dilerim diyor. Padişah emir veriyor, Evrenos Gazi soyundan gelen erkekler irada bağlanıyor. Bunun için kayıt edilmiş. Böylece aile kız alıp kız vererek babamlara kadar geliyor.
Türkiye´ye geldikten sonra orada kalan ya da Türkiye´ye gelen Evrenosoğlularla bir temasınız oldu mu?
Amerika´da çok zengin olan bir kişi, biz tanımıyoruz. Evrenos Gazi hakkında bilgi toplamaya başlıyor. Sonra bir kitap yazmış, bende var. Evrenos´un bütün hayatı. Evrenos Gazi, çok hayırsever bir insanmış. Selanik´te han yapmış, hamam yamış, bilmem ne yapmış, büyük hizmetler var.
Devamı Haftaya