Dr. Kadir Dadan, Burhan Soydan´la Söyleşi Yaptı (2)

İGeçen Sayıdan Devam
KİNCİ BÖLÜM - MAKEDONYA´DAN ERDEK´E GELİŞ
Anne ve babanız nasıl tanışıp evlenmişler?
Bu iki aile çok kız alıp verdiği için, bizimkiler de öyle. Makedonya´da evlenmişler. Ablam Selanik´te dünyaya gelmiş. İsmi Revrak. Benden dört yaş büyük. Aile buraya gelince ben İstanbul´un Kurtuluş semtinde dünyaya gelmişim. Ben Türkiye´liyim.
Ailenizin Makedonyadaki işleri neydi? Buradaki gibi çiftlik miydi?
Annemin babadan kalan çiftliği vardı. Babamın üç tane çiftliği varmış. Üç ayrı yerde ziraatla uğraşıyormuş. Arpa, buğday, mısır vesaire. Öyle zeytin meytin yok. Bu çiftliklerin beyi babam. Beyliğin yanı sıra Osmanlı´nın verdiği görevleri yerine getirirmiş. O zaman Abdülhamitin bir siyaseti var. Rum eşkiyayı Bulgara, Bulgar eşkiyasını Ruma kırdırmak. Böylece Balkanlarda hakim olmak. Ama Avrupa´nın baskısı ile bu bir oyun denmesin diye, bazı arazi sahibi beylere silah ve silahlı insan kullanabilirsin yetkisini vermiş. Anne tarafımın çiftliklerinde Yunan eşkiyası barınıyormuş. Bazı çiftliklerde de Bulgar eşkiyası barınıyormuş. Avrupa´ya karşı Abdülhamit bu eşkiyaları gerekçe gösterip bunlarla baş edemiyoruz, bizim eşkiyalar da var baş edemiyoruz diyormuş. Babam silahlı adam bulundurma yetkisine sahip beylerden biriymiş. Bulduğu yerde Yunan eşkiyasını da Bulgar eşkiyasını da öldürüyormuş. Düşman çok. Çiftlikler arasında dolaşıp şaşırtma yapıyormuş. Hazırlanın dermiş adamlarına ama harekete geçmezmiş. Gece geç saatte görünmeden harekete geçermiş yakalanmamak için.
Mübadele sonrası İstanbul´a nasıl geldiniz?
İstanbul´a gelince babamlara mübadele gereği Makedonyadaki toprakları karşılığı han veriyorlar. Benim babam hancı değil ki. Hamam veriyorlar, hamamcı da değil ki. "Ben ne anlarım apartmandan, ben ziraat yapabileceğim rüzgar estiği zaman deniz dalgası gibi dalgalanan arpa buğday tarlaları istiyorum" diyor. Ama tabii İstanbul´da böyle bir şey yok. Demişler ki "Rumlara ait olup mübadil Türklere verilmeyen bir yer bulun, bir dilekçeyle başvurun talebinizi yerine getirelim". Ama arıyor babam bulamıyor. Aydın´a kadar iki kere gidiyor, uygun bir yer bulamıyor. Aydın´dan bir dönüşünde trende yan yana oturduğu kimseyle sohbet ederek geliyorlar. Bandırma´dan İstanbul´a geçecekler. Vapur dört saat sonra kalkıyor, bu arada geziyorlar, kimi meyhaneye gidiyor, kimi kıraathaneye gidiyor. Sohbet ettiği adam, "Beyim burada Erdek diye bir yer varmış. Çok güzelmiş. Biz üç kişi bir araba tuttuk. Sende gel iştirak edersen, bir gidelim bakalım, bir kahve içelim."demiş. Babam peki demiş, ilk olarak Erdek´e böyle gelmiş. Sahilde kahve içmiş, çok hoşuna gitmiş. Kahveciye demiş "Evladım burada hiç muhacir var mı?". Kahveci demiş "Amca bu mahalle olduğu gibi muhacir.". Babam "bulabilir misin bir muhacir konuşalım" demiş. Kahveci hemen kahvenin arkasından bir muhacir getirmiş. Muhacir babamı görünce hemen eline sarılmış, öpmüş. Meğer Makedonyadaki adamlarından biriymiş. "Beyim bizi nasıl buldun, iyi ki buldun" demiş. Tesadüftü, kim var, kim yok falan filan, falanlar şu köyde, filanlar bu köyde derken babam demiş "bir gün özel olarak geleceğim, burada kalacağım durumu görüşmek için" o kahveyi içtiğinde zaten karar vermiş Erdek´e yerleşmeye. Ama istihkakı olan araziyi bulmakta zorlanmış. Ennihayet burasını bulmuş. Burasını küçük zeytin veriyor diye kimse istememiş. Küçük ama yağı çoktur demiş kabul etmiş. Buna rağmen tam hakkını alamamış. 400 bin liralık hakkı yer bulamadığı için heba olmuş.
Peki siz hiç Vodina´ya ziyarete gittiniz mi?
Gitmedim. Bir gün kapı zili çalındı. Erdek´te dört dönüm bahçe içinde çok güzel bir ev yaptı babam. Orada oturuyoruz. kalktım gittim baktım bir bey. "Evladım Gazi Mehmet Bey´in evi burası mı?" dedi. "Hayır amca bu ev Vodinalı Mehmet Bey´in" dedim. "Bana böyle tarif ettiler" dedi, döndü. Kapattım kapıyı döndüm babamın yanına, babam sordu "kimmiş oğlum" diye. "Baba Gazi Mehmet Bey diye birisini arıyorlarmış, yanlış yer" dedim. Babam, "hay aksi git koş çağır" dedi. Koştum peşinden, çağırdım. Babamı görünce birbirine sarıldılar, meğer gençlik arkadaşıymış. Ben bilmiyordum. Babama Makedonyada Gazi Mehmet Bey diyorlarmış. Oturdular konuştular. Adam sordu gittin mi Makedonya´ya diye. Babam dedi ki, "Ne gideceğim, babamın mezarını kerhane yapmışlar, anamın mezarını meyhane yapmışlar, onu mu göreceğim? Lanet olsun, gitmedim, gitmem". Ben de hiç gitmedim. Seferler oldu ama gitmedim. Gitsem evini bile bulamam, bilemem. Eskileri bulmak lazım, eskiler de ya var ya yok.
Devamı Haftaya