Türkiye`de çalışan herkesin merak ettiği ilk konu `Ne zaman emekli olacağım?` sorusunun cevabı.
Çalışanlar bu beklentiyle yıl ve prim şartlarını doldurmayı bekliyor.
Peki çalışmayanlar ne yapacak? Özellikle evde ağır bir yükün altına giren, üreten, böylece ekonomiye çok önemli bir katkıda bulunan ev kadınları bunun karşılığını nasıl alacak? İşte en çok sorulan soruların başında bu geliyor. Önce müjdeyi verelim. Ev kadınları belli şartları tamamladıklarında emekli olabilir ve emekli maaşı alabilir. Şimdi gelelim bunun nasıl olacağına.
Öncelikle birinci şart; bir işyerinde zorunlu sigorta kapsamında çalışmıyor olmak ya da 30 günden az çalışıyor olmak. İkincisi, 18 yaşını doldurmuş olmak. Üçüncüsü, kendi sigortalılığı dolayısıyla, bir maaş almamak. Dördüncüsü ise Türkiye`de ikamet etmek.
Bu şartları taşıyorsanız dilekçenizi yazıp, en yakın Sosyal Güvenlik Kurumu Müdürlüğü`ne (SGK) gidin. Dilekçenizi verdiğiniz günün ertesi günü sizin için emeklilik tarihi başlamış demektir. Siz artık isteğe bağlı sigortalı oldunuz. Şimdi bunun için bir prim ödemeniz gerekiyor. Bu prim miktarını gelirinize göre belirlemeniz mümkün. Yani en azını da ödeyebilirsiniz, en yükseğini de. Böylece ileride alacağınız emekli maaşınızın miktarı artabilir ya da azalabilir. Bizim tavsiyemiz; imkânı olan en yüksek miktardan ödemeniz. İleride rahat edersiniz. Ödeyeceğiniz miktarlar asgari ücrete göre belirleniyor. En düşük miktar, brüt asgari ücretin % 32`si kadar oluyor. Bunun % 20`si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi olarak alınıyor. Kalan % 12`si de genel sağlık sigortası primidir ki, böylece sağlık hizmetlerinden de yararlanabiliyorsunuz. 2014 yılının ilk 6 ayı için belirlenen brüt asgari ücret 1.071 lira. Bunun % 32`si ise 342 lira 72 kuruş. Bu miktar en düşük ödenecek rakamdır.
Bağ-Kur`lu oluyorsunuz
İsteğe bağlı sigortada bir incelik var. Bu şekilde ödenen primler 5510 Sayılı Kanun`un 4. maddesinin b fıkrası kapsamında. Başka bir deyişle Bağ- Kur sigortası olarak değerlendiriliyor.
Sakın yapmayın
Çokça duyduğumuz bir uygulama var, bu konuda da uyarmak istedim. Özellikle ev kadınları, bazı tanıdık şirketlerde çalışmadıkları halde hatır olarak sigortalı gösteriliyor. Bu uygulama tamamen yasa dışıdır ve büyük cezalarla karşılaşma riski vardır. Ceza bir tarafa, eğer tespit edilirse ödediğiniz tüm paralar ve sigortalılık zamanları boşa gider. Bizden hatırlatması.
İstifa eden tazminat alamaz
5 yıldır bir işyerinde çalışıyorum. İstifa edersem tazminat alabilir miyim? (ismi saklı)
Kıdem tazminatı almak için işyerinden haksız ya da sebepsiz yere çıkartılmanız gerekiyor. Ya da sizin kanunda tarif edilen haklı bir sebeple iş akdinizi feshetmeniz, yani istifa etmeniz gerekiyor. Sebepsiz yere istifa ederseniz tazminat alamadığınız gibi, ihbar da ödemek durumunda kalırsınız.
Sosyal Güvenlik Kurumu`na bildirin
Babam vefat etti. Babamın maaşını bugüne kadar annem alıyordu. İki hafta önce annemi de kaybettik. Ne yapmamız lazım? Yatan maaşı çekebilir miyiz? (İsmi saklı)
Öncelikle başınız sağ olsun. Babanızdan ölüm aylığı alan annenizin vefatı durumunda ölüm aylığında başka hak sahibi yoksa, yani yetim maaşı alabilecek çocukları yoksa dosya kapanır. Ancak bunu Sosyal Güvenlik Kurumu`na bildirmeniz gerekir. Ayrıca bu ay yatan maaşları da çekmemeniz gerekiyor.
Ne zaman emekli olurum?
17.04.1972 doğumluyum, 22.02.1992 sigorta başlangıcım. Doğumdan önce sigortam yoktu. Borçlanma yapabilir miyim? Ne zaman emekli olabilirim? (İsmi saklı)
SSK başlangıcına göre 20 yıl, 48 yaş, 5.525 prim gün şartlarına tabisiniz. 20 yıl şartınız tamamlanmış. 5.525 prim günü tamamlayarak 48 yaşınızın dolacağı 17.04.2020 tarihinde emekli olabilirsiniz. Ayrıca, en az 3.600 prim günü tamamlayarak 58 yaşınızın dolacağı 17.04.2030 tarihinde kısmi emekli olabilirsiniz. Doğum borçlanmasından yararlanabilmeniz için sigortalı olduktan sonra doğum yapmanız şart.
01.04.1964 doğumluyum. 21.06.1988 sigorta başlangıcım. 1984-1985 yıllarındaki askerlik borçlanmamı 540 gün olarak yaptım. Ne zaman emekli olabilirim? (İsmi saklı)
SSK girişiniz ve ödemiş olduğunuz askerlikle beraber 25 yıl, 50 yaş ve 5.375 prim gün şartlarına tabisiniz. 5.375 prim günü tamamlayarak 50 yaşınızın dolacağı 1 Nisan 2014 tarihinde emeklilik talebi verebilirsiniz.
Doğum tarihim 12.02.1966. Bağ-Kur girişim 27.12.1990. Ne zaman emekli olurum? Askerlik borçlanması yapmadım. Yapsam faydası olur mu? (İsmi saklı)
Bağ-Kur`dan 9.000 prim gün ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Askerliği borçlanmak size bir yıl önce emekli olma imkanı sağlar. 13.5 aylık askerlik borçlanması yaparak 51 yaşa tabi olabilirsiniz. Bu durumda 12.02.2017 tarihinde emekli olabilirsiniz.
