İDA-DER Başkanı Kadın Hakları Günü’nü kutladı

İş Kadınları Dayanışma ve Araştırma Derneği Başkanı İnci Aydoğan Aydı, 5 Aralık Kadın Hakları Günü dolayısıyla kutlama mesajı yayımladı. 

Bundan 87 yıl önce 5 Aralık 1934 yılında Anayasa ve Seçim Kanunu’nda yapılan değişikliklerle Türk kadınlarının milletvekili seçme ve seçilme hakkına kavuştuğunu hatırlatan İDA-DER Başkanı İnci Aydoğan Aydı, mesajında şu ifadelere yer verdi: “Türkiye, Fransa ve İtalya’dan 11, Romanya’dan 12, Bulgaristan’dan 13, Belçika’dan 14, İsviçre’den 36 yıl önce Kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır. Bugün 5 Aralık Kadın Hakları günü olarak kutlanıyor. Atatürk Devrimlerinden en önemlilerinden birisinin Kadınlara Seçme ve seçilme hakkı tanımasının yıldönümü olarak bilinmektedir. 29 Ekim 1923’te Cumhuriyetin ilanıyla birlikte kadınların kamusal alana girmesini sağlayan yasal ve yapısal reformlar hızlandı. Tevhit-i Tedrisat Kanunu’nun 3 Mart 1924 de çıkarılmasıyla tüm eğitim kurumları Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlanırken, kızlarda erkeklerle eşit haklarla eğitim görmeye başladı. Kadınlara siyasetin kapısını aralayan Belediye Kanunu 1930 yılında çıkarıldı. Böylece Kadınlar Belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı kazandı. 8 Şubat 1935 de TBMM 5. dönem seçimleri sonucunda 17 kadın milletvekili ilk kez meclise girdi. 1936’da yürürlüğü giren İş Kanunu ile kadınların çalışma hayatına düzenleme getirildi. Kadınlara köylerde muhtar olma ve İhtiyar Meclisi’ne seçilme hakları ise 1933 yılında Köy kanununda değişiklik yapılarak verildi. 1934 yılında yapılan Anayasa değişikliği ile seçme ve seçilme hakkı tanınmasıyla ilk kadın milletvekilleri TBMM de yerlerini aldı. 1950 Yılında ilk Kadın Belediye Başkanı Müfide İlhan Mersin’den seçildi İlk Kadın Bakan Türkan Akyol 1971 yılında göreve atandı. 1989 Yılında Kadınlara Kaymakamlık yolu açıldı. Kadının çalışmasını kocasının iznine bağlayan Medeni Kanunu’nun 159 maddesi, anayasa mahkemesince 1990 yılında iptal edildi. Türkiye Cumhuriyetinde ilk kadın Vali Lale Aytaman 1991 yılında Muğla’ya atandı. 1993’de İstanbul Üniversitesi’nde ilk kadın araştırmaları Ana Bilim Dalı açıldı ve yüksek lisans programı vermeye başladı. Aynı yıl Kadın Dayanışma Vakfı, Altındağ Belediyesi’nin desteği ile kadın danışma merkezi ve kadın sığınma evi açtı. Türkiye’nin ilk kadın başbakanı Tansu Çiller 25 Haziran 1993 tarihinde hükümeti kurdu. Mustafa Kemal Atatürk; yeni bir ülke kurarak hızla toplumu yenileşme ve çağdaşlaşma hareketleriyle değiştirmeye başladığında ilk yaptığı işlerden bir tanesi de kadının toplumdaki ve diğer sosyal ortamlardaki yerini yükseltmek olmuştur. Türk kadınları Avrupa’daki ve Dünyadaki bir çok kadından önce seçme ve seçilme ayrıcalığına sahip olmuşlardır. Türk Kadınları olarak dünya liderimiz Atatürk’e minnettarız.”