Kırmızı (Mor) soğan suyunun kalbi güçlendirdiği, içinde taşıdığı esterler ile kanın pıhtılaşmasını önlediği belirtiliyor.
Yuvarlak, yassı şekilli, yanık mor kırmızı renkli, fazla acı olmayan, sulu, lezzetli, Kırmızı, tatlı soğan, Lakerda soğanı adı ile de yurdumuzda kendini özel olarak tanıtan bu soğan türü için geçtiğimiz günlerde, Erdek Ticaret Odası (ETO) girişimiyle Kırmızı Soğan isminin Kapıdağ`a ait olması için çalışmalara başlandı
Erdek`e bağlı Ballıpınar Ormanlı - Turan ve Doğanlar Köylerinde yetişen ve iç piyasada oldukça rağbet gören Kapıdağ Bölgesinin Kırmızı Soğanının tescili için bu soğanın yetiştiği köylerin muhtarları ile marka tescil kuruluşu ve Erdek Ticaret Odası arasında protokol da imzalandı.
Protokolün imzalanması sonrası konu hakkında bilgi veren ETO Başkanı Özlem Sarı, Erdek Ticaret Odası olarak köy halkına `Kapıdağ Kırmızı Soğanına` sahip çıkma sözünü de verdi
Erdek Ticaret Odasının bu kararının, Kapıdağ`ın bilinen ancak hiçbir güvencesi olmayan soğanını böylece güvence altına alarak bölgemizde tarımsal anlamda çok önemli bir yere sahip olan soğanın gerçek değerini kazanmasında katkısı olacağına hiç şüphe yok.
Bu konuda emeği geçenler teşekkür edilmeli.
* * *
DİNLERDE KUTSAL VE YASAK SOĞAN
Araştırma sonucunda, Kırmızı (Mor) soğanın ilginç efsanesine de rastladım
MIRMIRAS Ermeniler tarafından Medz Bahk`ta (Büyük Oruç) özellikle Anadolu köylerinde yaygın şekilde kullanılan bir gelenekmiş
Rivayete göre, MIRMIRAS yemek odasının tavanından bir iple asılır, büyükçe bir mor soğana herhangi bir kuşun (tavuk, horoz, ördek, kaz, hindi, şimdilerde devekuşu...) yedi tüyleri eşit aralıklarla fırıldak şeklinde batırılması, soğanın altına da kırmızı kuru biberin asılmasıyla şekilleniyormuş
Yedi tüyler, Medz Bahk`in yedi haftalarını, kırmızı biber ise oruç tutmayan tövbesiz insanı bekleyen manevi ateşi simgeliyormuş...
Mor soğan ise yedi günahlar (kibir, kıskançlık, öfke, tembellik, maddeperestlik ya da materyalizm, oburluk ve şehvet) ile yaralı olan gönülün simgesi sayılıyormuş
İnsanın ancak tövbe ederek ya da tövbesini yenileyerek rahatladığı, soğanın en derinindeki iç kısmının, Mesih İsa`nın sayesinde arındığı ve bu yüzden de bembeyaz olduğu kabul ediliyormuş
Paregentan`ı (karnaval) takip eden Pazartesi günü asılan MIRMIRAS`tan, Medz Bahk`taki her bir Cumartesi akşamı, akşam duasından sonra, tüylerden biri, son tüy de Kutsal Cumartesi Surp Zadik (Paskalya) arefe töreninden önce çekilmesi gerekiyormuş
Mor soğanın ise arefe töreninden hemen sonra kiliseden eve dönüldüğünde, kırılıp ve arefede yenmesi geleneksel olan balık ile (İstanbul`da lakerda) yendiği de rivayette belirtiliyor
* * *
KIRMIZI (MOR) SOĞANIN YARARLARI
Mor soğanın (Kapıdağ yöresinde KIRMIZI soğan) faydalarına gelince:
Kırmızı (Mor) soğan suyunun kalbi güçlendirdiği, içinde taşıdığı esterler ile kanın pıhtılaşmasını önlediği belirtiliyor.
Boğaz iltihabı tedavisi sesin güzel-leştirilmesi sinirsel rahatsızlıkların tedavisi, öksürüğe bronşit ve boğaz ağrısına karşı en iyi ilaç Kırmızı soğan suyunun balla karıştırılarak yenmesi, bu maksatla hazırlanan macundan günde üç çorba kaşığı tüketilmesi tavsiye ediliyor.
Kan yapımına yardımcı olduğu, kalp çarpıntısını giderdiği, kan basıncını (tansiyonu) düşürücü etkiye sahip olduğu için, şeker hastalığına karşı bol miktarda mor soğan yenmesi öneriliyor.
Kesik ve yanık yaralarının mikrop almaması için mor soğan suyu sürülmesi, Safra kesesi salgısını artırdığı ve bunun sonucu olarak taş oluşumunu önlediği de kanıtlanmış.
El ve ayak tırnaklarının çabuk kırılmasında, tırnakları sık sık mor soğan suyu ile ovmak gerekiyormuş.
Ayak, bacak, karın, göğüs ve ellerdeki şişmelere karşı günde üç defa yemeklerden önce birer çorba kaşığı soğan suyu içilmesi tavsiye ediliyor.
Çıbanları olgunlaştırmak için soğan yumrusunu oluşturan yaprakların haşlanarak buraya konması, idrar yolları ağrılarında da taze kesilmiş ve ısıtılmış soğanın sıcak sıcak ağrıyan yerin üzerine birkaç kez tekrarlanması halinde başarı sonuçlar verdiği ifade ediliyor.
Dizanteri veya bağırsak iltihaplarına karşı çiğ yumurta sarısı taze tereyağı iyice ezilmiş kimyon tohumu ve fazla miktarda soğan suyu karıştırılıp günde üç defa birer çorba kaşığı yenmesinin faydalı olduğu da kanıtlanmış.
Nasırları yok etmek için sirke içerisinde kaynatılan mor soğanın nasır üzerine konarak bağlandığında ve bu işlem birkaç kez tekrarlandığında yarar sağlandığı, karın sancılarına ve mide kanamalarına karşı da çok ince doğranmış soğan süt içerisinde kaynatılarak içilmesinden söz ediliyor.
