Söyleşi : Önder Balıkçı
Merkez Hakem Kurulu´nun(MHK) eski başkanı, Gönenli futbol yorumcusu Mustafa Çulcu, Erdek´te, başta Dünya Kupası olmak üzere futbolu ve hakemleri konuştuk.
Bu söyleşinin ilginizi çekeceğini düşünüyoruz.
X X X
* Erdek´i nasıl değerlendiriyorsunuz?
- Güneşin en güzel battığı yer. Adeta bir cennet. İnsanları çok sıcak. Sık sık geliyor ve çok beğeniyorum.
* Dünya Kupası´nın kalitesi nasıldı?
- Orta. Güzel ve keyifli maçlar da izledik, sevimsiz ve sıkıcı maçlar da oldu.
* Dünya Kupası´nda Video Hakemlik Sistemi(VAR), ilk kez uygulandı. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
- Bu kupada çok kaliteli bir VAR uygulaması gerçekleşti. Bu da futbolcu ihlalleri açısından caydırıcılık yarattı. Bunun en tipik örneği, hiçbir futbolcunun, şiddetli faullü oynamaktan ihraç edilmemesidir.
* VAR´ın kaliteli uygulamasından söz ediyorsunuz. Bunu biraz açar mısınız?
- Dünya Kupası´na kıtalarının en iyi takımları ve hakemleri geldi. Kupaya teknolojik destek müthişti. VAR uygulamasında 33 kamera açısından, en iyi görüntüler yansıtıldı. Final maçı ise 38 kamera açısından değerlendirilecek. Oyuncuların, sisteme ve hakemlere saygısı en üst düzeydeydi.
* Gelelim, kupanın hakemlerine. Yönetimleri başarılı mıydı?
- Dünya Kupası´na 34 hakem çağrıldı. Bunların 7´si, hiç maç yönetemeden ülkelerine geri döndü. Kupada, UEFA bünyesinden 10 hakem görev yaptı. UEFA hakemleri, Güney Amerika´dan gelen hakemlere göre daha başarılıydı. Bu hakemler arasında Senegalli Diyetu ve İranlı Alirıza Faghani´yi çok beğendim. Sırbistan-İsviçre maçını çok kötü bir şekilde yöneterek ülkesine geri gönderilen Alman Felix Brych ise benim için hayal kırıklığı oldu.
* Yeniden VAR´a dönelim. Önümüzdeki 2018-2019 sezonunda, Süper Lig´de de bu sistem uygulanacak. Daha önce yaptığınız bir açıklamada, bu konuda tereddütleriniz olduğunu açıklamıştınız. Tereddütleriniz sürüyor mu?
- Evet, sürüyor. Önce şunu belirteyim, Futbol Federasyonumuz, bu sistem için çok büyük paralar harcayarak, RİVA´da muhteşem bir merkez kuruyor. Bu nedenle federasyonumuzu kutluyorum. Tabii, tereddütlerim şurada. Bu sistem, Dünya Kupası maçlarında olduğu gibi 33 kamera açısına ulaşacak mı? Bu sistemde görev alacak hakemlere 100 saat dolayında eğitim verilmesi gerekiyor. Bu süreli bir eğitimin yapıldığını hiç sanmıyorum. Önceki aylarda Merkez Hakem Kurulu, ülkemizdeki bir maçta ilk kez uygulayarak, bir çeşit prova yaptığı maçı kamuoyuna sunmuştu. Bu maçı Arda Kardeşler yönetirken, VAR´ın başında ise Fırat Aydınus bulunuyordu. Arda, bu maçta, ?gri? olarak nitelenebilecek, yani hakemin takdirine kalan bir pozisyonda penaltı düdüğü çalmadı. Bana göre de penaltı yoktu. Ancak Fırat Aydınus´un uyarısı üzerine kararını penaltı olarak düzeltti. Yani, ?minumum müdahale, maksimum fayda? ilkesine göre uygulanan ve adaletin tescili ve hata oranının en aza indirilmesini hedefleyen VAR´ın başında bulunan hakemler, ?gri? pozisyonlara karışırlarsa, ülkemizde işler de karışır. Tabii, futbolcular ve yöneticilerin, bu sisteme bakış açıları da önemli. Aleyhlerine verilen kararlardan sonra saygılı davranıp davranmayacaklarından, kargaşa ve kaoslar, çatışmalar yaşanabileceğinden kuşkuluyum.
* VAR, sürekli olur mu?
- Bu sistemin uygulanması kararını veren kurumlar, futbol oyununun seyir zevkinin ölmemesi ve oyunun akışının sürmesini hedeflediklerini belirtiyorlar. Eğer bu konuda olumsuzluklar yaşanırsa VAR´ın kaldırılabileceğini söylüyorlar. Bekleyip göreceğiz.
* Merkez Hakem Kurulu´nun yeni Süper Lig hakemleri açıklandı. Değerlendirmenizi alabilir miyim?
- Süper Lig´de, geçtiğimiz sezon görev yapan 22 hakemin klasmandaki yerleri korunarak hakem sayısı 25´e yükseltildi. Kadroya Abdülkadir Bitigen, Zorbay Küçük ve Kaan Numanoğlu alındı. Bu kadronun, Süper Lig için yetersiz olduğunu düşünüyorum. Size şöyle bir örnek vereyim. Süper Lig´de, son 10 yılda toplam 60 derbi maçı oynandı. Bu maçların 40´ını, Cüneyt Çakır, Fırat Aydınus ve Bülent Yıldırım yönetti. 14´ünde ise Cüneyt Çakır düdük çaldı. Böyle bir şey olabilir mi? Süratle derbi maçlarında görev alabilecek hakemlerin sayısını artırmalıyız.
* Geçen yıl, Yaşar Kemal Uğurlu, Ümit Öztürk ve Halil Umut Meler gibi hakemlerin geleceğinden umutlu olduğunuzu söylemiştiniz. Bu umudunuzu koruyor musunuz?
- Geçen sezon yönettiği bir maçta futbolcu Emre Belezoğlu ile girdiği bir diyalogun ardından kural uygulaması yapamaması nedeniyle Yaşar Kemal Uğurlu biraz gözümden düştü. Ümit Öztürk ve Halil Umut Meler´in, çok daha dikkatli yönetimler gösterdikleri takdirde başarılı olacaklarını düşünüyorum.
* Peki, Yusuf Namoğlu´nun başkanlığındaki Merkez Hakem Kurulu´nu başarılı buluyor musunuz?
- Hayır, başarılı bulmuyorum. Çünkü idare-i maslahatçı bir yapı içindeler. Az önce örneğini verdim. Süper Lig´de derbileri bile hep üç hakem yönetiyor. Hakemlerin eğitimlerinin yeterli olmadığını düşünüyorum. Hakemlikte eğitime daha çok önem verilmeli. Gözlemcilerimiz de idare-i maslahat içinde. Çok kötü yönetilen maçlarda bile hakeme 8,3-8,4 gibi notların verildiğini görünce çoğu kez ?Acaba ben başka maçı mı izledim?? diye düşünüyorum.