Erdek Belediye Başkanı Mimar Hüseyin Sarı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Binali Yıldırım, Maliye Bakanlığı ve ilgili bazı bakanlıklara gönderdiği yazıda, ?yerel yönetimlerin ekonomik durumu?na ilişkin bilgilendirmeler yapıp, önerilerde bulundu.
Sarı, Cumhurbaşkanlığı makamına aşağıdaki yazıyı gönderdi:
?Uzun yıllardır yerel yönetici olarak görev almam nedeniyle yerel yönetimlerin içinde bulunduğu mevzuat ve ekonomik sıkıntıların çözümüne yönelik bazı tespit ve önerileri sizlere arz etme gereği duydum.
Ülkemizde yerel yönetimin en önemli kurumlarından biri olan belediyelerin içinde bulunduğu ekonomik sorunların en önemli nedeni yaz-kış, gece-gündüz nüfuslarının oluşturduğu ciddi farklar nedeniyle 5779 sayılı kanunla ?Genel Bütçe Vergi Gelirleri´ tahsilâtı üzerinden ayrılan nüfusa göre payın, yerleşik nüfusa göre hesaplanmasındandır.
Özellikle turistik yörelerde yaz nüfusu, kış nüfusunun neredeyse 10 katına ulaşmaktadır. Bu da, kış nüfusuna göre hesaplanan ve İller Bankası aracılığıyla her ay gönderilen 5779 sayılı kanunla ?Genel Bütçe Vergi Gelirleri´ tahsilâtı toplamı üzerinden ayrılan paylarının, yaz nüfusuna göre yaklaşık 6 ay hizmet veren söz konusu belediyelerin hizmetlerini çağın gerektirdiği hizmet anlayışı ile sürdürmesini olanaksız kılmaktadır.
1) BU NÜFUS HAREKETLİLİĞİNDEN KAYNAAKLANAN GELİR ADALET SİZLİĞİNİ GİDERMEK İÇİN:
31 Aralık itibarı ile belirlenen yerleşik nüfus verilerinin 31 Aralık ve 31 Temmuz tarihleri itibarı ile yılda iki kez belirlenerek ortalama bir nüfus tespiti yapılarak tüm yerleşim yerlerindeki nüfus değişikliğinin tespiti ve payların da ona göre ayarlanması ile mümkündür. Böylece yaz-kış nüfus hareketleri tespit edilerek nüfusu düşen yerlerden kesinti yapılmak sureti ile nüfusu artan yerlere ilave yapılması mümkün olabilir.
2) BELEDİYELERİN BİRİKMİŞ KAMU BORÇLARININ TASFİYE EDİLEBİLMESİ İÇİN:
a) Uzun yıllardır bu çıkmazın içinde olan birçok belediyenin birikmiş vergi borçları, belediyelerce kamu hizmetine bedelsiz olarak tahsis edilmiş arazilerin Maliye Bakanlığı´na devri ile kapatılabilse de, Sosyal Güvenlik Kurumu(SGK) ve diğer kamu borçları ile ilgili bu uygulama mevzuat gereği yapılamamaktadır. Oysa ki birçok belediyenin kamuya tahsis ettiği mülklerin değeri bu borçları da kapatmaya yetmektedir. Bu nedenle sadece vergi borçlarının ödenebilmesi için kullanılan bu takas yönteminin belediyelerin SGK vb. tüm kamu borçlarını kapatabilmesi için de Maliye Bakanlığı´na devri ile ilgili gerekli mevzuat düzenlemesinin yapılabilmesi önemli bir adım olacaktır.
Tüm yerel yönetimlerce 31.12.2010 tarih ve 6111 sayılı kanun, 30.04.2014 tarih, 6552 sayılı kanun, 30.06.2016 tarih, 6736 sayılı kanun, 31.03.2017 tarih, 7020 sayılı kanunla sağlanan vergi borçları için yapılandırma olanaklarından yararlanabilmek için gerekli başvuru ve işlemler yapılmıştır. Ancak İller Bankası tarafından 5779 sayılı kanuna istinaden tarafımıza ödenen paylar bile bu yapılandırmaların taksitlerinin ödenmesi için yetersiz kalmakta, bu nedenle belediyemizin hizmetlerini yerine getirebilmesi her geçen gün olanaksız duruma gelmektedir.
b) Yukarıda bahsettiğim gibi yerel yönetimlerde yörelerinin kamusal ihtiyaçlarını karşılamak üzere spor tesisi, hastane, okul, dini tesis gibi tesisler yapılmak üzere bedelsiz, kamu kurumlarına tahsis edilen mülklerin SPK onaylı şirketlerce değer belirlemeleri yapılarak, vergi borçları, SGK borçları vb. tüm kamu borçlarına karşılık devrinin Maliye Bakanlığı´na yapılması ve devredilecek mülklerin tespit edilen değerlerinin 6111, 6552, 6736, 7020 sayılı kanunlar gereği yapılan yapılandırma taksitlerine mahsup edilebilmesi için gerekli düzenlemenin yapılabilmesi durumunda yerel yönetimlerin ciddi bir borç ve ödeme sıkıntısından kurtulacağı açıktır.
Kısacası, devre tabi mülklerin toplam değerinin yapılandırma taksitlerine bölünmek suretiyle yeterli taksitlerin ödenmiş sayılması yerel yönetimleri borçtan kurtaracaktır.
Bu konuda yapılabilecek mevzuat değişiklikleri ve düzenlemeleri sonrası yerel yönetimlerin ekonomik sıkıntılarının çözülebileceği düşüncesi ile bilgilerinize saygılarımla arz ederim.?
MALİYE BAKANLIĞI´NDAN YANIT
Öte yandan, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından, Erdek Belediye Başkanlığına konuyla ilgili yanıt verildi.
Başkan adına Zekayi Çenge imzasıyla gönderilen yazıda şöyle denildi:
?Cumhurbaşkanlığı Halkla İlişkiler Başkanlığı tarafından Bakanlığımıza gönderilen ve ilgisi nedeniyle Başkanlığımıza intikal ettirilen 12.06.2017 tarihli ve 91512638-08 sayılı yazınız incelenmiş ve aşağıdaki açıklamaların yapılması uygun görülmüştür.
Bilindiği üzere, 6183 sayılı ?Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun geçici 8´inci maddesine göre, büyükşehir belediyeleri, belediyeler, il özel idareleri ve bunlara ait tüzel kişiler ve bunlara bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşların, devlete ait olan ve bu kanun kapsamına giren borçlarına karşılık, mülkiyeti bu idarelere ait ve üzerinde herhangi bir takyidat bulunmayan taşınmazlardan merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerince ihtiyaç duyulan gayrimenkuller, takdir edilecek değeri üzerinden Bakanlığımızca satın alınabilmekte olup, satın alınan taşınmazların tapu işlemlerine esas olan ve bu kanun kapsamında tespit edilen değerine eşit tutarda devlete ait olan bu kanun kapsamına giren borçları terkin edilmektedir.
Buna göre, belediyelere ait gayrimenkuller yalnızca devlete ait olan ve 6183 sayılı kanun kapsamında vergi dairelerince takip edilen alacaklara karşılık Bakanlığımızca satın alınabildiğinden, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) veya diğer kamu kurumlarının alacaklarına karşılık söz konusu gayrimenkullerin Bakanlığımızca satın alınması mümkün bulunmamaktadır.
Bu itibarla, Bakanlığımızca takip edilen ve tahsilatı yapılmayan (SGK ve diğer kamu kurumları) alacaklara karşılık, borçlu idarelerin gayrimenkullerinin Bakanlığımızca satın alınması yönündeki önerinin, alacaklı kurum ve gayrimenkul satın alan Bakanlığımızın bütçe ve hesaplarının farklı olması nedeniyle uygulanabilir olmadığı değerlendirilmiştir.
Diğer taraftan, mevsimsel nüfus değişikliklerine göre belediye paylarının yeniden belirlenmesi konusundaki öneri değerlendirilmek ve gereği yapılmak üzere Hazine Müsteşarlığı´na intikal ettirilmiştir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.?
Haber : Önder Balıkçı
