Erdek ve kırsal mahallelerde bulunan zeytin Üreticilerine ?zeytin hastalıkları, ve zararlıları? konularında daha fazla bilinçlendirmek amacıyla, pazartesi günü akşamı İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Ziraat Odası Başkanlığı ve S.S.162 Sayılı Zeytin Tarım Satış Kooperatifi´nin ortaklaşa düzenledikleri ?Çiftçi Eğitimi Semineri? verildi.
Erdek Öğretmenevi konferans salonundaki çiftçi eğitim semineri ilgi gördü. Seminere, Erdek Kaymakamı Ekrem Çalık, İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Dilek Işıktaş, Ziraat Odası Başkanı Haluk Özgör, S.S.162 Sayılı Zeytin Tarım Satış Kooperatifi Başkanı Abdullah Şenol, Erdek Ticaret Odası Başkanı Mimar Özlem Sarı, Çiftçi Malları Koruma Başkanı Mahmut Kaplan, Zeytin Kooperatifi Yönetim Kurulu üyeleri, belediye meclis üyeleri ve muhtarlar ile çok sayıda zeytin üreticisi katıldı.
Seminerden önce Erdek Kaymakamı Ekrem Çalık, kısa bir açılış konuşma yaptı. Çalık, bu yıl zeytin üreticilerinin fiyat politikasından memnun olduğunu belirterek, zeytincilik hakkında fazla bir bilgisinin olmadığını, Erdek´e geldiğinde zeytinyağında hile yapıldığını Marmarabirlik´e ait tesislerde incelemelerde bulunduğu zaman yöneticilerden öğrendiğini belirtti. Kaymakam Çalık, çiftçilere toprak analizi yaptırmaları uyarısında bulundu.
Seminere, Bornova Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünden katılan Ziraat Mühendisleri Dr. Serpil Erilmez, Dr. Barbaros Çetinel, M. Fatih Tolga ve Ümran Akkan´dan oluşan ekip, ?Zeytin Hastalık ve Zararlıları? ile bunlarla mücadele yöntemleri konularında detaylı olarak Erdekli çiftçilere ve davetlilere sunum yaptılar.
Yapılan sunumlardan satır başlıkları
Anlatılan Bir Erginini Yaşam süresi 2?3 aydır.
Ancak uygun iklim ve besin ortamlarında 1 yıl dahi yaşadığı gözlenmiştir.
Rüzgar yardımı ile 20 km kadar uçabilir.
Konukçuların bol bulunduğu bir bahçede uzak mesafelere uçmaz.
Erginler, toprak sıcaklığı 10°C´yi bulduğunda çıkmaya başlar, genel olarak yoğunluk hazirandan itibaren artar.
Bir dişi, her zeytin meyvesine ancak bir yumurta bırakabilir.
Yoğunluğun yüksek olduğu yer ve yıllarda, bir zeytin meyvesine, farklı dişiler tarafından 7-9 adet yumurta bırakılabilir.
Yumurta 18°C´de 2 gün, sonbaharda ise 6-10 günde açılır.
Bir dişi yaklaşık 200-250 yumurta koyabilir.
Larva gelişme süresini, 15-16 günde tamamlar. Pupa süresi, iklime bağlı olarak, 4-12 günde tamamlar.
Bir dölünü, yaklaşık 30-40 günde tamamlar. Ege Bölgesinde 4-5, Marmara Bölgesinde ise 3-4 döl verir.
Geleneksel savaşım yöntemi olarak zehirli kısmi yem dal ilaçlaması
Kitle Halinde Tuzlakla Yakalama Yöntemi
Zeytin sineği popülasyonunun düşük olduğu, geniş alanlarda (en az 5-10 ha.) kitle halinde tuzakla yakalama metodu ile başarılı bir mücadele yapmak mümkündür.
Yaprak dölü
Eylül-aralık döneminde çıkarak, yaprakların üst yüzeylerine yumurta bırakır.
Yumurtalar, sıcaklığa bağlı olarak, 8-16 günde açılır.
Yumurtadan çıkan genç larvalar, hemen yumurta kabuğunun altından beslenmeye başlar, 2-3 mm boyunda bir oyuk açar ve bu oyuk içinde kışı geçirir.
Larvalar, bölgelere göre değişmekle beraber, şubat sonundan başlayarak, kışladıkları odacıktan çıkar. Taze sürgün uçları ve yapraklarla beslenirler.
Mart ayının ikinci yarısı, nisan başından itibaren ergin çıkışları başlar.
Zeytin güvesi yılda üç döl verir. Her döl, zeytin ağacının ayrı bir fenolojik döneminde zararlı olur.
Çiçek dölü
Yaprak dölünün erginleri, yumurtalarını nisan-mayıs aylarında, çiçek tomurcuklarına ve tomurcuk saplarına bırakırlar.
Yumurtalar 8-10 günde açılarak çıkan larvalar, çiçek tomurcuklarının içine girerek beslenirler.
Bir larva, 10-15 gün süren gelişmesi boyunca, 30-40 tomurcuğa zarar verebilir.
Gelişmesini tamamlayan larvalar, salgıladıkları iplikçiklerle, tomurcukları ve çiçekleri birbirine ağ şeklinde bağlayarak, içinde pupa olurlar.
Bu pupalardan 7-10 gün içinde kelebekler çıkar.
Meyve dölü
Zeytin danelerinin iri karabiber büyüklüğünü aldığı, mayıs sonu ile haziran ayı başlarında, meyvelerin çanak yaprakları üzerine yumurta bırakırlar.
Genellikle bir meyveye tek yumurta bırakırlar, ancak yoğun popülasyonlarda birden fazla da yumurta bırakabilirler.
Bir haftada açılan yumurtalardan çıkan larvalar, yumurta kabuğu altından, meyve sapı dibinden girer, çekirdeğe doğru ilerler.
Larvalar meyveye girerken, sapla meyvenin bağlantısını bozarlar.
Bu tür meyveler buruşup kararır ve dökülür. Bunlara ?karabiber dökümü? denir.
Meyve içine giren larvalar tohumla beslenerek gelişmelerini sürdürürler.
Meyvelerden çıkan larvalar, ağaçların gövde ve dallardaki kabuk altlarında, çatlak ve yarıklarda veya toprakta pupa olurlar.
Pupa süresi 10 gün kadardır.
Ergin çıkışları, eylül-aralık aylarında olur.
Kimyasal Mücadele
Zeytin güvesinin çiçek dölünde, yoğun avcı ve parazitoitleri bulunmaktadır.
Mevsim başında yaprak ve yeni sürgünlerde %10´dan fazla zarar oluşmuşsa, çiçek dölünde ilk kelebeklerin yakalanmasından 7?10 gün sonra mücadeleye başlanır.
Tercihen sadece meyve dölüne karşı ilaçlama yapılmalıdır. Kontrol edilen mercimek büyüklüğündeki meyvelerin %10´unda canlı ?yumurta+larva? olması halinde ilaçlama yapılır.
Zeytin fidantırtılı
Yumurtadan çıkan larvalar, taze bir yaprak bulup üzerinde beslenmeye başlar. Genç larvanın ilk tercihi, taze zeytin fidanları veya sürgünleridir.
Pupa dönemi 6-10 gün içinde sona erer ve ergin çıkışları başlar. Ergin ömrü 10-20 gündür
Zeytin fidantırtılı, genelde nisan´dan başlayıp kasım ayına kadar, zeytinlerin taze sürgün ve meyvelerinde zarar yapmaktadır.
Zeytin bahçelerinde yapılan kontrollerde taze sürgünlerde %10 canlı larva veya bulaşık sürgün görüldüğünde kimyasal mücadeleye karar verilir.
Zeytin kabuklubiti
Zeytin kabuklubiti, kışı olgun dişi döneminde geçirir.
Yumurtalarını, iklim koşullarına göre, nisan ayının ilk yarısı veya mayıs ayının ilk haftasında bırakmaya başlar. Yumurtlama, 2 aya yakın süre devam eder.
İkinci döle ait yumurtalar, temmuz ortaları veya sonlarında görülür. Kışı genellikle ergin dönemde geçirir. Yılda 2 döl verir.
Zeytin kabuklubiti genellikle tozlu, parazitoit faaliyetinin düşük olduğu, nem oranı yüksek kesimlerdeki bahçeleri, meyveleri tercih ederler.
Kimyasal Mücadele
Temmuz sonu ağustos başlarından itibaren, yumurtalı dişiler kontrol edilerek yumurtaların %50´sinin açıldığı zaman, ilaçlama yapılacaktır.
Zeytin karakoşnili
Vücut yarım küre şeklinde kabarıktır. Üst yüzde ?H? harfi şeklinde çıkıntılı bir işaret bulunur.
Dişilerde vücut 4-6 mm boydadır.
Bir dişi kabuğu altında 500-3000 adet yumurta sayılabilir.
Ancak kışın sıcaklık 5?6 gün boyunca 0°C altına düştüğünde, yaz aylarında da kuru sıcakların etkisiyle önemli ölçüde doğal ölümler görülür.
Zeytin karakoşnili, esas itibarı ile çeşitli zararlılara karşı yoğun ilaçlamaların yapıldığı, kültürel bakım işlemlerinin düzenli olarak yapılmadığı zeytin bahçelerinde sorun olmaktadır.
Haber : Tuncay Ertan
