FOTOĞRAF VE ÇÖP

Erdek’ deki  turizm endüstrisinin çarklarına dolaşmaya başlayan karasal ve sualtı  kirliliğinin göstermelik çerçevesini geçen  haftaki  yazımda ‘8 Haziran Çevre ve Deniz Temizliği’ başlığında, dikkat çeken anları derleyerek, zihninizde bir fotoğraf  şeklinde oluşturmaya çalıştım. Yapılanları, ortaya çıkanları ve yapılacakları  fotoğraf tekniğiyle değerlendirmeden önce  gelin, fotoğraf ve fotoğrafçılık konusunda akılda kalır ve iletişim kolaylığı sağlayacak birkaç kelam edelim.
Elinize geçirdiğiniz çeşitli sebzeleri doğrayıp bir tencereye koyduktan sonra, ölçüsüne  dikkat  etmeden, yağ, salça, tuz ve su ilave edip pişirdiğinizde bunun sözlük adı yemek olabilir. Ancak, bundan  kim yer ve ne tat alır?  Makineye her dokunduğunuzda kaydedilen resmin sözlük anlamı da fotoğraftır. Bununla birlikte, gerçek manada kaydedilene fotoğraf diyebilmemiz için; onun da her şey gibi ölçü ve tanımlamalara ihtiyacı olduğunu görürüz. Fotoğrafın içine sığdırmayı amaçladıklarımıza kısaca ‘ kadraj’ diyebiliriz. Örneğin, çekilen bir aile fotoğrafında büyükbabanın sadece bir elinin ve ayağının görüldüğü, yüzünün görülmediği bir karede kadraj sorunumuz vardır. İş, görülmesini  istediklerimizi bir araya toplamakla, yani iyi bir kadrajla bitmiyor.
Ona bakanların zihninde oluşan anlam ve duyguya, yani fotoğrafın verdiği mesaja da ‘kompozisyon’ dersek, 2004 yılından buyana takip edip, bir çoğuna fiilen katıldığım ve fotoğrafladığım çevre ve deniz temizliklerine ait albümü yorumlamada standart bir şablona sahip olmanın rahatlığıyla yazmaya başlamadan önce, teknik olarak fotoğraf konusunun sadece kompozisyon ve kadrajdan ibaret olmadığını, pozlama değerlerinden beyaz dengesine, ışık duyarlılığı ISO’ dan  diyafram açıklığına, denklanşör hızından renk doygunluğuna, ‘f’ değerinden makine fonksiyonlarına kadar çuval dolusu   bilginin meraklılar ve öğrenmek isteyenler için gelişim sağlayacağı, zevkli bir alan olduğunu belirttikten sonra parantezi kapatıp, çevre ve deniz kirliliği konusundaki fotoğraflarımıza dönersek; bize geçmiş ve gelecek hakkında bilgi verecek ‘kadraj’(karenin içinde olanlar) ve ‘kompozisyon’ (fotoğrafın anlattığı) yetecektir.
Yıl 2004 16 Haziran Çarşamba, yer liman bölgesi, çay bahçeleri önü. Kadrajda Liman Dairesi Başkanı, suda dalgıçlar, sahilde yığınla malum çöpler, demeçler. Sosyal medya ve telefonlar bugünkü halde olmadığı için az sayıda meraklı ve fotoğraf çekenler.Yıl 2005 17 Eylül, dönemin Kaymakamı ile çok sayıda öğrenci, askeri personelin de katılımıyla daha iyi bir organizasyon ve tabi ki sahilde yığılı on kat fazla malum çöp. Her senenin manzarasını anlatarak sizleri sıkmak ve köşemin dışına taşmak   niyetinde dağilim. Bugüne kadar olanın ortak kadrajını 2014’ de, yerel basında, yine aynı manzarayı gösterir fotoğrafın manşeti az da olsa bakanların ne hissetmesi gerektiğini gayet iyi anlatmış: ‘ Sualtında çıkanlar herkesi  hayrete düşürdü.’ Yıl 2011, 17, 18, 19, 20 değişen sadece bazı koro elemanları, sonrasıaynı konser salonu, aynı makam, aynı nakarat. Bu zamana kadar yapılmamış bir girişim, ‘ Tüm liman bölgesini kapsayacak deniz temizliği projesi’ niyetini 2023 etkinliğinde Erdek Belediye Başkanının ağzından duymak, geleceğe ait bir şeylerin düzelmesi konusunda bende az da olsa ümit yarattı. Ancak, böylesi projelerin aceleyle, bir zaman aralığına sıkıştırılması, Kara Kucak Güreşi gibi paldır küldür dalındığı, gerekli hesaplamalar yapılmadan, Erdek kamuoyu hem planlama, hem de icraat safhasında projeye dahil edilmediği, fikir ve görüşlerine başvurulmadığı, sorumlulukta ve kazanılan başarıda ortak yapılmadığı, ‘ biz çalar, biz oynarız’ eski metoduyla düşünüldüğü müddetçe, çöplerin başında hatıra fotoğrafı çektirmenin adını ‘farkındalık yaratmak’ olarak koyulduğu, takip, denetim ve yaptırım müessesesi  çalıştırılmadığı müddetçe, denizlerimizin dibinde kol boyu çamurdan  daha çok ama çok atık ve çöp çıkartacağız. 
Kör dövüşünü andıran, balıkçılıktan, turizme, ekolojik dengeden sağlık alanımıza giren bu kronik sorunun daha fazla sürmemesi için ihtiyacımız akıl, bilim ve ortak iletişim dilidir.
Kurban Bayramınızı kutlar, bütün gayret ve emeklerin esenlikler getirmesini dilerim.
NOT: Çevre ve deniz kirliliğinin yaklaşık yirmi yıllık sürecindeki, bizi önlem almaya zorlayacak görüntüleri gazetenin elektronik ortamında, ‘Cennet Erdek Çöp Olmasın’  başlıklı videoda izleyebilirsiniz.