Bugünkü yazımda, Ömer Özcan´ın bir araştırmasından da yararlanarak, hiciv ve mizah konularında yararlı olacağına inandığım bilgiler sunacağım, değerli okurlarıma. Önce, mizahın, Türkçe sözlüklerdeki tanımına bir bakalım:
?Mizah, eğlendirmek, güldürmek ve birinin davranışına onu incitmeden takılmak amacını güden ince alaydır. Gerçeğin güldürücü yanlarını ortaya koyan yazın türüdür. Bunun çizgi ile yapılması da karikatürdür. Hiciv ise, bir kişiyi, bir toplumu, bir düşünceyi, ya da bir göreneği yermek için kaleme alınmış bir yazı veya söylenmiş söz, ?TAŞLAMA´ olarak tanımlanır. Her ulusal edebiyatın ulusal yapısına göre, mizah ve hiciv türü, sanat verileri vardır.?
Fransızlara göre mizah ve hiciv, ?Ancak hücum edileni yerin dibine batırdığı zaman beğenilir.?
İngilizlere göre, ?Mizah ve hiciv, küfürdür.?
Almanlar, mizah ve hicvi, ?İdeal ve gerçek arasındaki çelişkiyi, yergiyi, şakacı bir biçimde yansıtan bir şiir türü, bir sanat? olarak tanımlar.
Bu konuda Türk edebiyatçılarından da birkaç örnek verelim:
Ahmet Toper: ?Mizah, gülen düşüncedir.?
M. İlhan Başgöz: ?Türk Halk Edebiyatı´nda mizah ve hiciv, güldürürken iğneler.?
Oktay Akbal: ?Güldürmek, ağlatmaktan zordur.?
Rıfat Ilgaz: ?Mizahta, insanın nerede gülüp, nerede ağlayacağı belli olmaz.?
Sulhi Dölek: ?Gülmece, olumsuzu çelişkiler içinde olanı ön plâna çıkararak yeren bir sanat dalıdır.?
Hasan Hüseyin: ?Mizah da, yergi de güçsüzün, güçlüden öç alışıdır.?
Sonuç olarak, yerginin ve gülmecenin içinde GÜLME vardır, nükte vardır, İĞNELEME vardır, KOMİKLİK vardır, ŞAKA vardır, ALAY vardır ve de ELEŞTİRİ vardır, o da YERGİ´dir.
İşte, eski Antalya defterdarı Abdullah Çağlayan´dan bir örnek:
?Bir soğan soyulurken,
Yaşarır da gözler
Hazine soyuluyorken
Aldırmıyor öküzler
Hayadan eser yoktur,
Beyhude inat etme,
Salla hemen başını
Gerdan kır, belini bük,
Al gitsin maaşını??